ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
[…] (Σκ. 18) Με τα προδικαστικά ερωτήματά του, τα οποία πρέπει να εξετασθούν από κοινού, το αιτούν δικαστήριο ζητεί κατ’ ουσίαν την ερμηνεία του άρθρου 5, σημείο 3, του κανονισμού 44/2001, σε περίπτωση επικλήσεως ευθύνης παραγωγού λόγω ελαττωματικού προϊόντος, ώστε να προσδιορισθεί ο τόπος όπου συνέβη το γενεσιουργό της ζημίας γεγονός. (19) Για να δοθεί απάντηση στο ερώτημα αυτό πρέπει κατ’ αρχήν να υπομνησθεί ότι, κατά πάγια νομολογία, οι διατάξεις του κανονισμού 44/2001 πρέπει να ερμηνεύονται αυτοτελώς, λαμβανομένων υπόψη του συστήματος και των σκοπών του (βλ., μεταξύ άλλων, αποφάσεις της 16ης Ιουλίου 2009, C-189/08, Zuid-Chemie, Συλλογή 2009, σ. I-6917, σκέψη 17, και της 3ης Οκτωβρίου 2013, C-170/12, Pinckney, σκέψη 23). (20) Ακολούθως πρέπει να διευκρινιστεί ότι, καίτοι πράγματι προκύπτει από την αιτιολογική σκέψη 7 του κανονισμού 864/2007 ότι βούληση του νομοθέτη της Ένωσης ήταν να διασφαλίσει τη συνέπεια μεταξύ, αφενός, του κανονισμού 44/2001 και, αφετέρου, του καθ’ ύλην πεδίου εφαρμογής καθώς και των διατάξεων του κανονισμού 864/2007, εντούτοις δεν απορρέει εξ αυτού ότι οι διατάξεις του κανονισμού 44/2001 πρέπει, για τον λόγο αυτό, να ερμηνεύονται υπό το πρίσμα των διατάξεων του κανονισμού 864/2007. Σε καμία περίπτωση η επιδιωκόμενη συνέπεια δεν μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα ερμηνεία των διατάξεων του κανονισμού 44/2001 μη συνάδουσα προς το σύστημα και τους σκοπούς αυτού. (21) Επιβάλλεται συναφώς η υπόμνηση ότι το σύστημα διεθνούς δικαιοδοσίας το οποίο καθιερώνουν οι διατάξεις του τίτλου ΙΙ του κανονισμού 44/2001 στηρίζεται στον βασικό κανόνα του άρθρου 2, παράγραφος 1, αυτού, σύμφωνα με τον οποίο τα πρόσωπα που έχουν την κατοικία τους στο έδαφος κράτους μέλους ενάγονται ενώπιον των δικαστηρίων του κράτους αυτού, ανεξαρτήτως της ιθαγένειας των διαδίκων. Κατά παρέκκλιση μόνον από τον γενικό κανόνα της δικαιοδοσίας των δικαστηρίων της κατοικίας του εναγομένου, οι διατάξεις του κεφαλαίου ΙΙ, τμήμα 2, του κανονισμού 44/2001 προβλέπουν ορισμένους κανόνες ειδικής δικαιοδοσίας, μεταξύ των οποίων το άρθρο 5, σημείο 3, του κανονισμού αυτού (απόφαση της 18ης Ιουλίου 2013, C-147/12, ÖFAB, σκέψη 30 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). (22) Οι εν λόγω κανόνες ειδικής δικαιοδοσίας χρήζουν στενής ερμηνείας, η οποία δεν πρέπει να βαίνει πέραν των περιπτώσεων που ρητώς προβλέπει ο κανονισμός αυτός (προπαρατεθείσα απόφαση ÖFAB, σκέψη 31 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). (23) Παρά ταύτα, κατά πάγια νομολογία, στην περίπτωση κατά την οποία ο τόπος επελεύσεως του γεγονότος που δύναται να συνεπάγεται ευθύνη εξ αδικοπραξίας ή οιονεί αδικοπραξίας δεν συμπίπτει με τον τόπο όπου επήλθε η εκ του γεγονότος αυτού ζημία, η έκφραση «τόπος όπου συνέβη το ζημιογόνο γεγονός» του άρθρου 5, σημείο 3, του κανονισμού 44/2001 πρέπει να νοηθεί υπό την έννοια ότι αφορά τόσο τον τόπο επελεύσεως της ζημίας όσο και τον τόπο όπου συνέβη το γενεσιουργό της ζημίας γεγονός, οπότε ο εναγόμενος μπορεί να εναχθεί, κατ’ επιλογήν του ενάγοντος, ενώπιον του δικαστηρίου είτε του ενός είτε του άλλου τόπου (βλ., ιδίως, προπαρατεθείσες αποφάσεις Zuid-Chemie, σκέψη 23, και Pinckney, σκέψη 26). (24) Δεδομένου ότι ο προσδιορισμός ενός από τους συνδετικούς παράγοντες πρέπει να καταστήσει δυνατή την απονομή διεθνούς δικαιοδοσίας στο δικαστήριο που είναι αντικειμενικά σε καλύτερη θέση να εκτιμήσει κατά πόσο συντρέχουν οι προϋποθέσεις για τη θεμελίωση της ευθύνης του εναγόμενου προσώπου, ο κρίσιμος συνδετικός παράγοντας πρέπει να αναζητηθεί εντός της κατά τόπον αρμοδιότητας του επιληφθέντος δικαστηρίου (βλ. προπαρατεθείσα απόφαση Pinckney, σκέψη 28 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία). (25) Στο πλαίσιο της διαφοράς της κύριας δίκης δεν αμφισβητείται ότι το αιτούν δικαστήριο ζητεί να διευκρινιστεί αποκλειστικώς το ζήτημα του προσδιορισμού του τόπου όπου συνέβη το γενεσιουργό της ζημίας γεγονός. (26) Το Δικαστήριο έχει ήδη αποφανθεί συναφώς ότι ο τόπος αυτός, σε περίπτωση ευθύνης λόγω ελαττωματικού προϊόντος, βρίσκεται εκεί όπου έλαβε χώρα το γεγονός που έβλαψε το ίδιο το προϊόν (βλ., υπ’ αυτή την έννοια, προπαρατεθείσα απόφαση Zuid-Chemie, σκέψη 27). Κατ’ αρχήν, τούτο συμβαίνει στον τόπο παραγωγής του επίμαχου προϊόντος. (27) Καθόσον η εγγύτητα με τον τόπο όπου έλαβε χώρα το γεγονός που έβλαψε το ίδιο το προϊόν διευκολύνει, ιδίως λόγω της δυνατότητας συγκεντρώσεως στον τόπο αυτό των αποδεικτικών μέσων για την τεκμηρίωση του επίμαχου ελαττώματος, την αποτελεσματική οργάνωση της δίκης και, συνακόλουθα, την ορθή απονομή της δικαιοσύνης, η απονομή διεθνούς δικαιοδοσίας στο δικαστήριο στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται ο τόπος αυτός συνάδει προς τον λόγο υπάρξεως της ειδικής διεθνούς δικαιοδοσίας του άρθρου 5, σημείο 3, του κανονισμού 44/2001, ήτοι την ύπαρξη ενός ιδιαιτέρως στενού συνδέσμου μεταξύ της διαφοράς και του δικαστηρίου του τόπου όπου συνέβη το ζημιογόνο γεγονός (βλ., υπ’ αυτή την έννοια, προπαρατεθείσες αποφάσεις Zuid-Chemie, σκέψη 24, και Pinckney, σκέψη 27). (28) Η απονομή διεθνούς δικαιοδοσίας στο δικαστήριο του τόπου παραγωγής του επίμαχου προϊόντος ανταποκρίνεται περαιτέρω στην επιταγή για προβλεψιμότητα των κανόνων διεθνούς δικαιοδοσίας, στο μέτρο που τόσο ο εναγόμενος παραγωγός όσο και ο ενάγων να δύνανται ευλόγως να προβλέψουν ότι το δικαστήριο αυτό θα είναι το καταλληλότερο για να αποφανθεί επί διαφοράς που αφορά μεταξύ άλλων τη διαπίστωση ελαττώματος του εν λόγω προϊόντος. (29) Επιβάλλεται, κατά συνέπεια, η διαπίστωση ότι, σε περίπτωση επικλήσεως της ευθύνης παραγωγού λόγω ελαττωματικού προϊόντος, ο τόπος όπου συνέβη το γενεσιουργό της ζημίας γεγονός είναι ο τόπος παραγωγής του επίμαχου προϊόντος. (30) Τέλος, όσον αφορά το επιχείρημα του Α. Kainz, κατά το οποίο η ερμηνεία της ειδικής διεθνούς δικαιοδοσίας ως προς ενοχές εξ αδικοπραξίας ή οιονεί αδικοπραξίας πρέπει να λαμβάνει υπόψη, εκτός από το συμφέρον της ορθής απονομής της δικαιοσύνης, το συμφέρον του ζημιωθέντος, παρέχοντάς του τη δυνατότητα να ασκήσει την αγωγή του ενώπιον δικαστηρίου του κράτους μέλους της κατοικίας του, το επιχείρημα αυτό δεν μπορεί να γίνει δεκτό. (31) Το Δικαστήριο όχι μόνον έχει ήδη κρίνει ότι το άρθρο 5, σημείο 3, του κανονισμού 44/2001 δεν αποσκοπεί στην ενίσχυση της προστασίας του ασθενέστερου διαδίκου (βλ., υπ’ αυτή την έννοια, απόφαση της 25ης Οκτωβρίου 2012, C-133/11, Folien Fischer και Fofitec, σκέψη 46), αλλά περαιτέρω επιβάλλεται η παρατήρηση ότι η προτεινόμενη από τον Α. Kainz ερμηνεία, κατά την οποία ο τόπος όπου συνέβη το γενεσιουργό της ζημίας γεγονός είναι ο τόπος όπου το επίμαχο προϊόν μεταβιβάσθηκε στον τελικό καταναλωτή ή στον μεταπωλητή, δεν διασφαλίζει ότι ο εν λόγω καταναλωτής μπορεί να προσφύγει, σε κάθε περίπτωση, ενώπιον των δικαστηρίων της κατοικίας του, καθώς ο τόπος αυτός μπορεί να βρίσκεται αλλού, ακόμη και σε άλλη χώρα. (32) Σε κάθε περίπτωση, η ενδεχόμενη αδυναμία αποδείξεως, κατ’ εφαρμογήν αντικειμενικών κριτηρίων για την ερμηνεία του άρθρου 5, σημείο 3, του κανονισμού 44/2001, της διεθνούς δικαιοδοσίας δικαστηρίου του κράτους-μέλους όπου έχει την κατοικία του ο ενάγων συνάδει προς τον υπομνησθέντα στη σκέψη 21 της παρούσας αποφάσεως γενικό κανόνα της διεθνούς δικαιοδοσίας των δικαστηρίων της κατοικίας του εναγομένου. (33) Κατόπιν των ανωτέρω, στα υποβληθέντα ερωτήματα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 5, σημείο 3, του κανονισμού 44/2001 έχει την έννοια ότι, σε περίπτωση επικλήσεως της ευθύνης παραγωγού λόγω ελαττωματικού προϊόντος, ο τόπος όπου συνέβη το γενεσιουργό της ζημίας γεγονός είναι ο τόπος παραγωγής του επίμαχου προϊόντος.
