Νομολογία - διοικητικά

(ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2007 - ÔÅÕ×ÏÓ 41) Αριθμός απόφασης: ΣτΕ 947/2006 Τμήμα: Τμ. ΣΤ΄ Πρόεδρος: Θ. Χατζηπαύλου Εισηγητής: Α. Χλαμπέα
Παραγραφή των αξιώσεων υπαλλήλων ΝΠΔΔ για καθυστερούμενες αποδοχές ή άλλες πάσης φύσεως απολαβές ή αποζημίωση από αδικαιολόγητο πλουτισμό. Η διάταξη του άρθρου 48 παρ. 3 του ν.δ. 496/1974, που καθιερώνει τη βραχυπρόθεσμη διετή παραγραφή των αξιώσεων αυτών είναι αντίθετη στο άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος και στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ. Παραπομπή στην Ολομέλεια. Κατά την έννοια της διατάξεως του άρθρου 51 του ν.δ. 496/1974 σε συνδυασμό με αυτήν του άρθρου 49 του ιδίου ν.δ/τος, οι απαριθμούμενοι σ' αυτό λόγοι ως δυνάμενοι να διακόψουν την ήδη αρξαμένη παραγραφή, κατά μείζονα λόγο δύνανται να παρεμποδίσουν και την έναρξη αυτής. Παραπομπή στην Ολομέλεια λόγω αντίθετης νομολογίας του Αρείου Πάγου.
Άρθρα 48 παρ. 3, 49, 51 ν.δ. 496/1974, 4 παρ. 1 Σ, 1 ΕΣΔΑ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
[…] Επειδή, από τις διατάξεις των άρθρων 44, 48 και 51 του ν.δ. 496/1974 προκύπτει ότι με αυτές θεσπίζεται εις βάρος των υπαλλήλων των ν.π.δ.δ. ειδική βραχυπρόθεσμη διετής παραγραφή, με την οποία περιορίζεται το δικαίωμά τους να διεκδικήσουν αναδρομικά ποσά λόγω καθυστερουμένων αποδοχών ή άλλων απολαβών ή αποζημιώσεως εξ αδικαιολογήτου πλουτισμού. Ως εκ τούτου, η ρύθμιση αυτή αντίκειται τόσο στο άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος, όσο και στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, δεδομένου ότι περιορίζει τα περιουσιακά δικαιώματα ειδικά των υπαλλήλων των ν.π.δ.δ., χωρίς αυτό να δικαιολογείται από λόγους δημόσιας ωφέλειας και συνεπώς δεν είναι εφαρμοστέα.
Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, έγινε δεκτό ότι ο χρόνος παραγραφής των επιδίκων αξιώσεων είναι κατά την παρ. 3 του άρθρου 48 του ν.δ. 496/1974 διετής, ότι διεκόπη η παραγραφή αυτή, καθόσον αφορά τις αξιώσεις των ετών 1991, 1992, 1993 με την από 27.12.1993 αίτηση που η αναιρεσίβλητη υπέβαλε στο αναιρεσείον Νοσοκομείο, στις 31.12.1993 και ότι μετ' εξάμηνο άρχισε νέα παραγραφή, η οποία διεκόπη με την κατάθεση τής από 28.5.1996 ενδίκου αγωγής. Περαιτέρω, το δικάσαν εφετείο απέρριψε, ως αβάσιμο, το λόγο εφέσεως του αναιρεσείοντος Νοσοκομείου περί αοριστίας της ως άνω υποβληθείσης στο Νοσοκομείο αιτήσεως της αναιρεσιβλήτου, με την αιτιολογία ότι σ' αυτήν αναφέρονται πλήρως όλες οι απαιτήσεις της, συμπεριλαμβανομένων και των επιδίκων, καθώς και τον λόγο εφέσεως ότι οι απαιτήσεις της αναιρεσιβλήτου έχουν παραγραφεί εν επιδικία, με την αιτιολογία ότι ο ισχυρισμός αυτός είναι αντίθετος προς τις διατάξεις του άρθρου 75 παρ. 2 εδ. β΄ του ΚΔΔ, κατά τις οποίες η παραγραφή διακόπτεται με την κατάθεση της αγωγής και αρχίζει πάλι μόνον από της τελεσιδικίας της αποφάσεως ή από της καταργήσεως της δίκης. Με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η κρίση του εφετείου περί διακοπής της παραγραφής λόγω υποβολής αιτήσεως προς τη Διοίκηση του Νοσοκομείου είναι εσφαλμένη, διότι η αίτηση αυτή ήταν αόριστη και συνεπώς δεν επέφερε διακοπή της παραγραφής των επιδίκων αξιώσεων των ετών 1991, 1992, 1993. Επίσης, προβάλλεται, ότι η κρίση αυτή του εφετείου περί παραγραφής είναι εσφαλμένη και διότι, κατά την έννοια των προαναφερθεισών σχετικών διατάξεων, η διακοπή της παραγραφής, για κάποιον από τους αναφερόμενους στο άρθρο 51 του ν.δ. 496/1974 λόγους, προϋποθέτει ότι έχει γίνει έναρξη αυτής, κατά το άρθρο 49 του ιδίου ν.δ/τος, καθόσον δεν νοείται διακοπή παραγραφής που δεν άρχισε ακόμη. Και ότι, συνεπώς, «στις 31.12.1993 που υποβλήθηκε η επίδικη αίτηση, δεν είχε αρχίσει ακόμη η παραγραφή των αξιώσεων της αντιδίκου του έτους 1993 που άρχισε στο τέλος του έτους αυτού, δηλαδή την 24.00 ώρα της 31.12.1993 και επομένως δεν διακόπηκε με την παραπάνω αίτηση η παραγραφή των εν λόγω αξιώσεων». Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η διάταξη του άρθρου 48 παρ. 3 του ν.δ. 496/1974 δεν είναι εφαρμοστέα, διότι αντίκειται στο άρθρο 4 παρ. 1 του Συντάγματος και στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, και συνεπώς ο χρόνος παραγραφής των εν λόγω αξιώσεων είναι η πενταετία, που ισχύει κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 48 του ν.δ. 496/1974 κατ' αρχήν για όλες τις χρηματικές αξιώσεις κατά του ν.π.δ.δ., αλλά και για τις αξιώσεις του ν.π.δ.δ. έναντι τρίτων όπως ορίζεται στο άρθρο 44 παρ. 1 του ιδίου ν.δ/τος. Με τα δεδομένα αυτά, οι δύο προαναφερθέντες λόγοι αναιρέσεως είναι απορριπτέοι ως αλυσιτελείς, διότι ανεξαρτήτως του εάν η ασκηθείσα ενώπιον της Διοίκησης του αναιρεσείοντος Νοσοκομείου αίτηση της αναιρεσιβλήτου διέκοψε την παραγραφή των ετών 1991, 1992, 1993, πάντως μέχρι της ασκήσεως της αγωγής, στις 28.5.1996, δεν είχε συμπληρωθεί η κατά τα ανωτέρω πενταετής παραγραφή.
Επειδή, το ανωτέρω ζήτημα, ήτοι η αντίθεση των διατάξεων του άρθρου 48 παρ. 3 του ν.δ. 496/1974 προς διατάξεις του Σ. και της ΕΣΔΑ πρέπει να παραπεμφθεί στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου προς επίλυση.
Επειδή, περαιτέρω, εάν ήθελε γίνει δεκτό ότι η διάταξη του άρθρου 48 παρ. 3 του ν.δ. 496/1974 δεν αντίκειται στις προαναφερθείσες υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις, και ως εκ τούτου οι επίδικες αξιώσεις των ετών 1991, 1992, 1993 υπόκεινται στη διετή παραγραφή που θεσπίζεται με τη διάταξη αυτή, τότε ο μεν λόγος αναιρέσεως περί αοριστίας της υποβληθείσης στη Διοίκηση του αναιρεσείοντος Νοσοκομείου στις 31.12.1993 αιτήσεως πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος, διότι, όπως προβάλλεται, πλήττει την ανέλεγκτη κατ' αναίρεση εκτίμηση του περιεχομένου εγγράφου (της εν λόγω αιτήσεως), από το δικαστήριο της ουσίας, ο δε λόγος περί ενάρξεως της παραγραφής των αξιώσεων του έτους 1993 πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Και τούτο διότι, κατά την έννοια της προπαρατεθείσης διατάξεως του άρθρου 51 του ν.δ. 496/1974 σε συνδυασμό με αυτήν του άρθρου 49 του ιδίου ν.δ/τος, οι απαριθμούμενοι σ' αυτό λόγοι ως δυνάμενοι να διακόψουν την ήδη αρξαμένη παραγραφή (υποβολή της υποθέσεως στο αρμόδιο δικαστήριο, υποβολή αιτήσεως προς πληρωμή της απαίτησης κ.λπ.), κατά μείζονα λόγο δύνανται να παρεμποδίσουν και την έναρξη αυτής. Συνεπώς, από της υποβολής, στις 31.12.1993, της από 27.12.1993 αιτήσεως της αναιρεσιβλήτου προς τη Διοίκηση του Νοσοκομείου, παρεμποδίσθη η έναρξη της παραγραφής των αξιώσεων του έτους 1993, η οποία άρχισε εκ νέου μετά πάροδο εξαμήνου από της υποβολής της αιτήσεως, επί της οποίας δεν προβάλλεται ότι απάντησε το Νοσοκομείο, δηλ. στις 30.6.1994 και διεκόπη διά της από 28.5.1996 καταθέσεως της επιδίκου αγωγής, προ της συμπληρώσεως της διετίας. Και το ζήτημα, όμως, αυτό, κρίσιμο για την επίλυση της παρούσης υποθέσεως, εάν ως χρόνος παραγραφής των επιδίκων αξιώσεων κριθεί η διετία του άρθρου 48 παρ. 3 του ν.δ. 496/1974, πρέπει να παραπεμφθεί προς επίλυση στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, λόγω αντιθέτου νομολογίας του Αρείου Πάγου (ΑΠ 1447/2002, 1139/2003).

Copyright© 2006-2014 - Νομικά χρονικά - All Rights Reserved