(ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 - ÔÅÕ×ÏÓ 62)
Αριθμός απόφασης: ΑΠ 2101/2009
Τμήμα: Τμήμα Ε΄(ποιν.)
Πρόεδρος: -
Εισηγητής: Χ. Δημάδης
Αναβολή δίκης - δεν υπάρχει απόλυτη ακυρότητα σε περίπτωση παραβίασης σχετικών με αυτήν διατάξεων. Αιτιολογημένη απόρριψη αιτήματος αναβολής. Συμμετοχή στην μετ' αναίρεση δίκη δικαστή που είχε δικάσει προηγουμένως - απόλυτη ακυρότητα για κακή σύνθεση.
Άρθρα: 59, 171 παρ. 1, στοιχ. Γ΄, 510 παρ. 1, στοιχ. Α΄, 170 παρ. 1, 139, 510 παρ. 1, στοιχ. Δ΄, 349 παρ. 1, 519, 523 ΚΠοινΔ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Ι. Επειδή η παραδοχή ή μη του αιτήματος του κατηγορουμένου για αναβολή της δίκης υπόκειται μεν στην ανεξέλεγκτη ουσιαστική κρίση του δικαστηρίου, οφείλει όμως τούτο να απαντήσει στο υποβαλλόμενο αίτημα, γιατί διαφορετικά προκαλείται σχετική ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο για έλλειψη ακροάσεως (άρθρο 170 παρ. α΄ ΚΠΔ) και ιδρύεται λόγος αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Β΄ του ΚΠΔ. Εάν όμως απαντήσει το Δικαστήριο και απορρίψει το περί αναβολής αίτημα, πρέπει, σύμφωνα με την προσθήκη που έγινε στο άρθρο 139 του ΚΠΔ με το άρθρο 2 παρ. 5 του νόμου 2408/1996, να διαλάβει στην απορριπτική του απόφαση την υπό του άρθρου παρ. 3 του Συντάγματος και του άρθρου 139 του ΚΠΔ, απαιτούμένη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, διαφορετικά ιδρύεται ο από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ΄, του ιδίου κώδικος, προβλεπόμενος λόγος αναιρέσεως. Στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από την προσβαλλομένη απόφαση και τα ενσωματούμενα σ' αυτήν πρακτικά συνεδριάσεως του δικαστηρίου, ο αναιρεσείων κατηγορούμενος υπέβαλε το αίτημα αναβολής της υποθέσεως «προκειμένου να συμπληρωθεί η με αριθμό … απόφαση του Αρείου Πάγου, διότι δεν εξετάσθηκαν κάποιοι λόγοι αναίρεσης». Το Τριμελές Εφετείο Αθηνών, που εξέδωσε την προσβαλλομένη απόφαση, απέρριψε το ανωτέρων αίτημα με την εξής αιτιολογία: «Από τη διάταξη του άρθρου 349 παρ. 1 του ΚΠΔ προκύπτει ότι το δικαστήριο, μετά από αίτηση του κατηγορουμένου μπορεί να αναβάλλει την υπόθεση σε μεταγενέστερη δικάσιμο, για σημαντικά αίτια… Στην προκειμένη περίπτωση ο συνήγορος του κατηγορουμένου ζήτησε την αναβολή της υπόθεσης, διότι ο κατηγορούμενος έχει υποβάλλει ενώπιον του Αρείου Πάγου την από … αίτησή του και ζητά τη συμπλήρωση της με αριθμό …απόφασής του, διότι δεν εξέτασε κάποιους λόγους της έφεσης. Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, δεν συντρέχει λόγος αναβολής για σημαντικά αίτια, διότι ο κατηγορούμενος έχει καταδικασθεί αμετάκλητα για αξιόποινες πράξεις της ψευδούς καταμηνύσεως και της ηθικής αυτουργίας σε ψευδορκία μάρτυρος και το δικαστήριο από παραδρομή, κατά την επιμέτρηση της συνολικής ποινής, επέβαλε ποινή για (3) πράξεις, αντί τις (2), για τις οποίες καταδικάσθηκε. Επομένως το παρόν Δικαστήριο δεν κωλύεται να προβεί σε νέα επιμέτρηση της συνολικής ποινής και πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμο το αίτημα της αναβολής». Έτσι όπως έκρινε το Τριμελές Εφετείο Αθηνών, απορρίψαν το υποβληθέν από τον αναιρεσείοντα ως άνω αίτημα αναβολής διέλαβε στην προσβαλλομένη απόφασή του την υπό των διατάξεων των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠΔ απαιτουμένη ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Ειδικότερα το Εφετείο εδέχθη ότι υφίσταται αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση διά τα δύο εγκλήματα της ψευδούς καταμηνύσεως και της ηθικής αυτουργίας σε ψευδορκία μάρτυρος, διά τα οποία ο αναιρεσείων είχε ήδη καταδικασθεί αμετακλήτως. Αναφορά στην άνω απορριπτική απόφαση ότι ο αναιρεσείων εζήτησε τη «συμπλήρωση της με αριθμό … απόφασης του Αρείου Πάγου διότι δεν εξέτασε κάποιους λόγους της έφεσης», ενώ κατά το αληθές περιεχόμενο του υποβληθέντος αιτήματος η αναβολή της δίκης εζητήθη γιατί ο Άρειος Πάγος δεν εξήτασε λόγο αναιρέσεως, αυτεπαγγέλτως λαμβανόμενο υπόψη (εξάλειψη του αξιοποίνου λόγω παραγραφής), δεν επιφέρει καμία έλλειψη ως προς την αιτιολογία της άνω αποφάσεως, διότι είναι προφανές ότι η αναφορά του δικαστηρίου στους «λόγους εφέσεως» αντί, του ορθού, «λόγους αναιρέσεως» είναι απότοκος φραστικής παραδρομής, που δεν μπορεί να οδηγήσει στην αναίρεση της προσβαλλομένης αποφάσεως δι' έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας. Επομένως, ο πρώτος λόγος αναιρέσεως, κατά το δεύτερο αυτού μέρος, διά του οποίου πλήσσεται η προσβαλλομένη απόφαση δι' αναιρετική πλημμέλεια από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ΄ του Κ.Π.Δ., ήτοι δι' έλλειψη της ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας της ως άνω αποφάσεως, είναι αβάσιμος και απορριπτέος.
ΙΙ. Επειδή, από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 519 και 523 του Κ.Π.Δ. προκύπτει ότι στο δικαστήριο, στο οποίο ο Άρειος Πάγος παρέπεμψε την υπόθεση για νέα συζήτηση δεν επιτρέπεται να μετάσχει δικαστής από αυτούς που δίκασαν προηγουμένως, εάν δε, παρά ταύτα, συμμετάσχει ο δικαστής αυτός στο δικαστήριο της παραπομπής, υπάρχει κακή τούτου σύνθεση, επαγομένη απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο, σύμφωνα με το άρθρο 171 παρ. 1 στοιχ. Α΄ του Κ.Π.Δ., ιδρύουσα λόγο αναιρέσεως από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α΄ του ιδίου Κώδικος. Στην προκειμένη περίπτωση διά της υπ' αριθμ. … αποφάσεως του Αρείου Πάγου αναιρέθηκε η υπ' αριθμ. … απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών εν μέρει και δη ως προς τη διάταξη αυτής διά της οποίας επεβλήθη στον αναιρεσείοντα συνολική ποινή φυλακίσεως επτά (7) μηνών διά τρία αδικήματα, ήτοι την ψευδή καταμύνηση, την ηθική αυτουργία σε ψευδορκία μάρτυρος και τη συκοφαντική δυσφήμηση, ενώ έπρεπε να επιβληθεί συνολική ποινή φυλακίσεως μόνο για τα δύο πρώτα αδικήματα και παραπέμφθηκε η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο δικαστήριο, συγκροτηθησόμενο από άλλους δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως. Μετά τη γενομένη παραπομπή και τη νέα εκδίκαση της υποθέσεως, κατά το αναιρεθέν ως άνω μέρος, εξεδόθη η προσβαλλομένη απόφαση από το Τριμελές Εφετείο Αθηνών, το οποίο, όμως, συνεκροτήθη από άλλους δικαστές, σύμφωνα με τη σχετική διάταξη της άνω αρεοπαγιτικής αποφάσεως, και όχι από τους ιδίους οι οποίοι απετέλεσαν τη σύνθεση του δικαστηρίου που εξέδωσαν την αναιρεθείσα ως άνω υπ' αριθμ. … απόφαση. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα ενσωματούμενα στην προσβαλλομένη απόφαση πρακτικά συνεδριάσεως του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών, της συνθέσεως αυτού δεν συμμετείχε η Εφέτης Ν.Φ. ως προεδρεύουσα, η οποία ήταν μέλος της συνθέσεως του ίδιου δικαστηρίου που εξέδωσε την αναιρεθείσα ως άνω απόφαση, αλλ' ο Εφέτης Αθηνών, ως προεδρεύων, Δ.Κ., γενομένης μάλιστα και ειδικής μνείας στα άνω πρακτικά περί της αντικαταστάσεως της Εφέτου Ν.Φ. από τον Εφέτη Δ.Κ. λόγω υπάρξεως κωλύματος στο πρόσωπό της.
Επομένως, ο δεύτερος λόγος αναιρέσεως, διά του οποίου αποδίδεται στην προσβαλλομένη απόφαση η αναιρετική πλημμέλεια από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α΄ του Κ.Π.Δ., συνισταμένη στην απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο κατά το άρθρο 171 παρ. 1 στοιχ. Α΄ του ιδίου κώδικος, είναι αβάσιμος και απορριπτέος.
