(ΜΑΙΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2007 - ÔÅÕ×ÏÓ 43)
Αριθμός απόφασης: 909/2007
Τμήμα: ΣτΕ Τμ. Α’
Πρόεδρος: Σωτ. Ρίζος
Εισηγητής: Ε. Αντωνόπουλος
Οι διατάξεις των εδαφίων γ΄ και δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 2696/1999, οι οποίες επιτρέπουν κατ' αρχήν την εγκατάσταση διαφημίσεων επί του οδοστρώματος και των πεζoδρoμίων οδών ευρισκομένων εντός κατοικημένων περιοχών και αναγνωρίζουν στη Διοίκηση τη δυνατότητα χορηγήσεως αδειών εγκαταστάσεως διαφημίσεων είναι αντίθετες προς τη Διεθνή Σύμβαση της Βιέννης για την οδική σήμανση και σηματοδότηση και ως εκ τούτου είναι ανίσχυρες (Μειοψ.). Θανατηφόρο αυτοκινητικό ατύχημα μετά από πρόσκρουση σε διαφημιστική πινακίδα - Αστική ευθύνη Δημοσίου
Άρθρα: 4 Διεθνούς Σύμβασης Βιέννης, 11 ν. 2696/1999, 18 παρ. 3 ν. 2130/1993, 8 παρ. 1 ν. 1491/1984, 105 ΕισΝΑΚ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
μανση και σηματοδότηση επιβάλλει σύστημα σημάνσεως και σηματοδοτήσεως των οδών, με ενιαία - διεθνή χαρακτηριστικά το οποίο αποσκοπεί στην ενίσχυση της ασφαλείας για τους χρήστες των οδών. Το σύστημα αυτό, για το οποίο υπεύθυνο είναι το Κράτος, παραβλάπτεται όταν παρεμβάλλονται ξένα -και κυρίως προερχόμενα από την εμπορική διαφήμιση- αντικείμενα τα οποία προορίζονται να αποσπάσουν την προσοχή των οδηγών από τους κανόνες της οδικής κυκλοφορίας και να την κατευθύνουν προς αυτά. Εξ ου και η Σύμβαση προτάσσει όλων των διατάξεων περί των σημάτων κ.λπ., την υποχρέωση των συμβαλλομένων Κρατών να απαγορεύουν την τοποθέτηση στον ευρύτερο χώρο των οδών πάσης επιγραφής ή εγκαταστάσεως, που θα ηδύνατο να προκαλέση σύγχυση με τις (δημόσιες) πινακίδες κυκλοφορίας, να προκαλεί θάμβωση στους χρήστες των οδών ή να τους αποσπά την προσοχή. Ειδικότερα, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, ερμηνευομένων βάσει και των δεδομένων της κοινής πείρας, αποκλείεται εν πάση περιπτώσει η τοποθέτηση τέτοιων πινακίδων διαφημίσεων και δη μεγάλων διαστάσεων επί του οδοστρώματος της οδού ή του πεζοδρομίου. Επομένως, οι διατάξεις των εδ. γ΄ και δ΄ της παρ. 1 του άρθρου 11 του ν. 2696/1999, επιτρέπουσες κατ' αρχήν την εγκατάσταση διαφημίσεων επί του οδοστρώματος και των πεζoδρoμίων οδών ευρισκομένων εντός κατοικημένων περιοχών (με όριο ταχύτητος μέχρι 70 χιλ./ώρα) και αναγνωρίζοντας στη Διοίκηση τη δυνατότητα χορηγήσεως αδειών εγκαταστάσεως διαφημίσεων και στους ανωτέρω χώρους είναι αντίθετες προς την ως άνω Διεθνή Σύμβαση και ως εκ τούτου είναι ανίσχυρες. Τούτο ενισχύεται και από το ότι οι διατάξεις των εδαφίων αυτών καταργήθηκαν ρητώς με το εδάφιο θ΄ της παρ. 12 του άρθρου 13 του ν. 3212/2003 (Α΄ 308) με τη σκέψη, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού, ότι εθεωρούντο κατηργημένα από τις ειδικότερες και αυστηρότερες διατάξεις του ν. 2946/2001 (Α΄ 224), ο οποίος ερρύθμιζε τα θέματα υπαιθρίου διαφημίσεως. Από τις παρατεθείσες διατάξεις προκύπτει περαιτέρω, ότι, εφόσον υφίστανται σε πεζοδρόμια των οδών του εδαφίου γ΄ του άρθρου 11 του ν. 2696/1999 διαφημιστικές πινακίδες κατά παράβαση των ορισμών της Διεθνούς Συμβάσεως, γεννάται υποχρέωση αφαιρέσεώς τους, εξαλείψεώς τους ή θέσεώς τους εκτός λειτουργίας κατά πρώτο λόγο από τον δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας εντός των διοικητικών ορίων του οποίου δήμου ή κοινότητας κείνται οι εν λόγω πινακίδες και κατά δεύτερο λόγο από την κρατική διοίκηση (αρμόδιο όργανο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων του Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. ή της Περιφέρειας), η οποία υπό τις τασσόμενες στην παρ. 8 του άρθρου 11 του ν. 2696/1999 προϋποθέσεις, ασκεί την ανωτέρω αρμοδιότητά της καθ' υποκατάσταση των προαναφερόμενων οργάνων των Ο.Τ.Α. στο πλαίσιο της διοικητικής εποπτείας επ' αυτών.
Θανατηφόρο τροχαίο αυτοκινητικό ατύχημα που συνέβη στη Λεωφόρο Κατεχάκη μετά από πρόσκρουση σε διαφημιστική πινακίδα, όταν ο οδηγός έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου. Το Εφετείο έκρινε ότι αποκλειστικώς υπαίτιος για το ατύχημα και τις συνέπειές του είναι ο οδηγός του αυτοκινήτου, ο οποίος υπέπεσε σε πολλαπλές παραβάσεις του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και ότι η διαφημιστική πινακίδα είχε τοποθετηθεί νόμιμα, με βάση το ισχύον κατά τον κρίσιμο χρόνο νομοθετικό πλαίσιο, στο πεζοδρόμιο και στο συγκεκριμένο σημείο της λεωφόρου, σε απόσταση 1,20 μ. περίπου από το ρείθρο αυτού, κατόπιν συμβάσεων μισθώσεως του κοινόχρηστου αυτού χώρου που είχαν υπογραφεί μεταξύ εταιρείας και Δημάρχου Παπάγου. Και τούτο, διότι η Λεωφ. Κατεχάκη δεν είχε χαρακτηρισθεί εθνική ή επαρχιακή οδός, ούτε είχε υπαχθεί στο πρωτεύον οδικό δίκτυο, το συγκεκριμένο τμήμα αυτής βρίσκεται εντός κατοικημένης περιοχής, με επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας κατώτερο των 70 km/h, το σημείο που είχε τοποθετηθεί η πινακίδα απείχε τουλάχιστον 400 μ. από τον πλησιέστερο φωτεινό σηματοδότη, η θέση δε και ο τρόπος τοποθετήσεώς της δεν είχε οποιαδήποτε αρνητική επίπτωση στους χρήστες της Λεωφόρου αυτής, δεν παρεμπόδιζε τη θέα καμιάς πινακίδας κατακόρυφης σημάνσεως, αφού δεν υπήρχε τέτοια πλησίον της, ούτε δημιουργούσε σύγχυση με πινακίδες σημάνσεως ή με κυκλοφοριακή διαγράμμιση ή με άλλη συσκευή ρύθμισης της κυκλοφορίας, ούτε καθιστούσε αυτές λιγότερο ορατές ή αποτελεσματικές, ούτε προκαλούσε θάμβωση στους χρήστες της Λεωφόρου ή αποσπούσε την προσοχή τους, ή είχε δυσμενή επίδραση στην ασφάλεια της κυκλοφορίας. Επομένως, δεν συνέτρεχε λόγος να αφαιρέσουν τα όργανα του Δήμου Παπάγου τη διαφημιστική αυτή πινακίδα, κατ' επέκταση δε δεν στοιχειοθετείται η αποδιδόμενη στα αρμόδια όργανα του Δημοσίου παράνομη παράλειψη αφαιρέσεως της πινακίδας αυτής, καθ' υποκατάσταση των οργάνων του Δήμου Παπάγου και δεν συνδέεται ο θάνατος του οδηγού του αυτοκινήτου με την τοποθέτηση και μη αφαίρεση της εν λόγω πινακίδας από τα όργανα του Δημοσίου (έλλειψη αιτιώδους συνάφειας), δηλ. η διαφημιστική αυτή πινακίδα δεν αποτελεί, στη συγκεκριμένη περίπτωση, την πρόσφορη, κατά νόμο, αιτία για το θανάσιμο τραυματισμό του.
Η κρίση αυτή της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως δεν είναι νόμιμη. Συγκεκριμένως η απόφαση είναι αναιρετέα διότι προέβη σε εφαρμογή διατάξεως νόμου (ν. 2696/1999 άρθρο 11 παρ. 1 εδάφιο γ' ), η οποία δεν ίσχυε ως αντίθετη προς διάταξη κανόνα υπέρτερης τυπικής ισχύος (άρθρο 4 της Διεθνούς Συμβάσεως της Βιέννης) για να καταλήξει στην κρίση περί του ότι δεν υφίστατο στη συγκεκριμένη περίπτωση ευθύνη του αναιρεσίβλητου Δημοσίου. Ούτε είναι νόμιμη η σκέψη περί αποκλεισμού του αιτιώδους συνδέσμου, δεδομένου ότι η παράνομη παράλειψη της διοικήσεως να απομακρύνει την διαφημιστική πινακίδα και η διατήρηση αυτής στη συγκεκριμένη θέση (και συναφώς η πρόσκρουση) αποτελεί πρόσφορη αιτία για την επέλευση του ζημιογόνου αποτελέσματος.
