(ΜΑΡΤΙΟΣ - ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2007 - ÔÅÕ×ÏÓ 42)
Αριθμός απόφασης: 202/2007
Τμήμα: Άρειος Πάγος: Α1 Πολιτικό Τμήμα
Πρόεδρος: Δ. Λοβέρδος
Εισηγητής: Δ. Κανελλόπουλος
Δικαιώματα αγοραστή σε περιπτώσεις ευθύνης του πωλητή για πραγματικό ελάττωμα ή έλλειψη συνομολογηθείσης ιδιότητας. Προϋποθέσεις άσκησης των σχετικών δικαιωμάτων του αγοραστή. Πώς ασκείται το δικαίωμα του αγοραστή για αντικατάσταση του πράγματος. Πότε δεν είναι δυνατή η εφαρμογή του δικαιώματος για την αντικατάσταση του πράγματος
Άρθρα: 513, 522, 534, 535, 540 ΑΚ, όπως τα τρία τελευταία έχουν αντικατασταθεί με το άρθρο 1 του ν. 3043/2002, και 289 και 290 ΑΚ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Από τις διατάξεις των άρθρων 513, 522, 534, 535 και 540 του ΑΚ, όπως τα τρία τελευταία έχουν αντικατασταθεί με το άρθρο 1 του ν. 3043/2002, ο οποίος, κατά το άρθρο 14 τούτου, άρχισε να ισχύει από τις 21.8.2002, που ο νόμος αυτός δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α-192), προκύπτει, ότι ο αγοραστής, κατά τις περιπτώσεις που υφίσταται ευθύνη του πωλητή για πραγματικό ελάττωμα ή για έλλειψη συνομολογημένης ιδιότητας, δικαιούται, κατ' επιλογή του, είτε να απαιτήσει, χωρίς επιβάρυνσή του, τη διόρθωση ή αντικατάσταση του πράγματος με άλλο απαλλαγμένο από ελάττωμα ή που φέρει τη συνομολογηθείσα ιδιότητα, εκτός αν μια τέτοια ενέργεια είναι αδύνατη ή απαιτεί δυσανάλογες δαπάνες, είτε να απαιτήσει τη μείωση του τιμήματος, είτε να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση, εκτός αν πρόκειται για επουσιώδες πραγματικό ελάττωμα. Μολονότι, υπό το νέο δίκαιο, μετά και την κατάργηση των άρθρων 559 561 ΑΚ, ο αγοραστής έχει το δικαίωμα να κάνει χρήση, ενιαίως για κάθε πώληση, είτε γένους, είτε είδους, οποιοδήποτε από τα τρία προαναφερόμενα ένδικα βοηθήματα, πάντως το δικαίωμα αντικατάστασης παρέχεται στον αγοραστή σε πώληση γένους, γιατί στην ενοχή είδους, όπου το αντικείμενο της πώλησης είναι εξατομικευμένο με ορισμένα γνωρίσματα που το διακρίνουν από τα άλλα πράγματα, δεν είναι δυνατή η εφαρμογή της αντικατάστασης, ενόψει της μοναδικότητας του ελαττωματικού πράγματος, εκτός αν, βέβαια, ο αγοραστής ικανοποιείται με την παράδοση, προσομοιάζοντος με το ελαττωματικό, πράγματος, οπότε ο πωλητής δεν μπορεί να αποκρούσει τον αγοραστή, με τον ισχυρισμό της αδυναμίας παροχής, αφού η αδυναμία αυτή προς το συμφέρον μόνο του δανειστή έχει ταχθεί και αυτόν άλλωστε από τη φύση της εξυπηρετεί. Εξάλλου, όπως προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 289 και 290 ΑΚ, κατά γένος ορισμένο χαρακτηρίζεται το πωληθέν πράγμα, όταν αυτό, ως παροχή, προσδιορίζεται κατά γενικά και αφηρημένα χαρακτηριστικά, σε τρόπο ώστε οι ατομικές διαφορές μεταξύ διαφόρων πραγμάτων, που ανήκουν στην ίδια κατηγορία, να μη λαμβάνονται υπόψη. Παροχή περιορισμένου (καταχρηστικού) γένους υπάρχει και όταν το γένος προσδιορίζεται από μικρότερο κύκλο πραγμάτων, όπως όταν ο προσδιορισμός του πράγματος αναφέρεται σε προϊόντα ενός εργοστασίου, κατ' αντίθεση προς την παροχή είδους που έχει ως αντικείμενο πράγμα ατομικώς ορισμένο, όπως τούτο το αυτοκίνητο, εκείνη η οικία κ.λ.π. Σύμφωνα δε με τη διάταξη του άρθρου 289 ΑΚ, αν το πράγμα που οφείλεται είναι ορισμένο μόνο κατά γένος, το δικαίωμα της επιλογής, αν δεν προκύπτει κάτι άλλο από τη σχέση, ανήκει στον οφειλέτη, ο οποίος δεν έχει υποχρέωση να δώσει από τα άριστα πράγματα του γένους, ούτε έχει δικαίωμα να δώσει από τα χειρότερα. Το δικαίωμα του αγοραστή, για την αντικατάσταση του πράγματος, ασκείται με αγωγή, ή με ένστασή του κατά αντίθετης αγωγής του πωλητή (όπως για πληρωμή του τιμήματος), η ουσιαστική δε παραδοχή της αγωγής αυτής του αγοραστή έχει ως αποτέλεσμα την καταδίκη του πωλητή σε αντικατάσταση του πράγματος, δηλαδή σε παράδοση άλλου πράγματος απαλλαγμένου πραγματικών ελαττωμάτων ή που να έχει τη συνομολογημένη ιδιότητα.
