(ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2006 - ÔÅÕ×ÏÓ 35)
Αριθμός απόφασης: 42/2005
Τμήμα: Άρειος Πάγος: Σε τακτική Ολομέλεια
Πρόεδρος: Δ. Σουλτανιάς
Εισηγητής: Δ. Λοβέρδος
Πτώχευση ομόρρυθμης εταιρείας. Δεν επηρεάζει τη δικαιοπρακτική ικανότητα του πτωχού που εξακολουθεί να παραμένει, κατά τη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας, φορέας της πτωχευτικής περιουσίας, στερείται όμως αυτοδικαίως της διοικήσεώς της, διαχειρίσεως και διαθέσεως την οποία αναλαμβάνει ο σύνδικος. Η ομόρρυθμη εταιρεία, που λύθηκε λόγω πτώχευσης των εταίρων της, διατηρεί κατά το στάδιο της εκκαθάρισης την περιουσιακή της αυτοτέλεια και συνακόλουθα την περιουσία της, την οποία διοικεί ο εκκαθαριστής, προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο σκοπός της εκκαθάρισης. Ο σύνδικος δεν υπεισέρχεται αυτοδικαίως στη θέση του εταίρου ως εκκαθαριστή. Αντίθετη μειοψηφούσα γνώμη δύο Αρεοπαγιτών.
Άρθρα: 2 παρ. 1 α.ν. 635/1937, 72 επ., 775, 777, 778 επ. ΑΚ, τα οποία εφαρμόζονται επί των προσωπικών εταιρειών κατά το άρθρο 18 ΕμπΝ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 72 επ., 775, 777, 778 επ. ΑΚ, που εφαρμόζονται, κατά το άρθρο 18 Εμπ.Ν., και επί των προσωπικών εταιρειών, συνάγονται τα εξής: α) Η πτώχευση ενός από τους εταίρους ομόρρυθμης εταιρείας επιφέρει τη λύση της, εκτός αν συμφωνήθηκε να συνεχίζεται μεταξύ των λοιπών εταίρων, β) Η εταιρεία μετά τη λύση της εισέρχεται στο στάδιο της εκκαθάρισης και διατηρεί τη νομική της προσωπικότητα, εφόσον το απαιτούν οι ανάγκες και ο σκοπός της εκκαθάρισης, που έγκειται στον προσδιορισμό του ενεργητικού, τη διαπίστωση και την εξόφληση των πάσης φύσεως χρεών και στη συνέχεια στην επιστροφή των εισφορών και τη διανομή του τυχόν υπολοίπου μεταξύ των εταίρων, γ) Η εκκαθάριση, αν δεν συμφωνήθηκε διαφορετικά, ενεργείται από όλους τους εταίρους μαζί ή από εκκαθαριστή που διορίζεται ή αντικαθίσταται από δικαστήριο. Παρέχεται επίσης η δυνατότητα στον καθένα από τους εταίρους να ζητήσει τη δικαστική αντικατάσταση εκκαθαριστή μόνο για σπουδαίο λόγο. Τέτοιος σπουδαίος λόγος συντρέχει και στην περίπτωση κατά την οποία διορίσθηκαν δύο ή περισσότεροι συνεκκαθαριστές, με την πρόβλεψη να ενεργούν από κοινού τις πράξεις εκκαθάρισης και ένας από αυτούς αποποιήθηκε το διορισμό του. δ) Κατά το στάδιο της εκκαθάρισης η εταιρική περιουσία ανήκει αποκλειστικά στην εταιρεία, η οποία είναι κυρία όλων των αντικειμένων της εταιρικής περιουσίας και υποκείμενο των σχετικών με την εταιρική περιουσία δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, νομιμοποιείται δε μόνον αυτή, ενεργητικά και παθητικά, να μετέχει στις σχετικές δίκες εκπροσωπούμενη από τον εκκαθαριστή της νόμιμο, συμβατικό ή δικαστικό, δια του οποίου και παρίσταται στο δικαστήριο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 64 παρ. 2 Κ.Πολ.Δικ. Εξάλλου, η πτώχευση δεν επηρεάζει μεν τη δικαιοπρακτική ικανότητα του πτωχού, που εξακολουθεί να παραμένει, κατά τη διάρκεια της πτωχευτικής διαδικασίας, φορέας της πτωχευτικής περιουσίας, στερείται όμως αυτοδικαίως της διοικήσεώς της, διαχειρίσεως και διαθέσεως, την οποία αναλαμβάνει ο σύνδικος, κατά τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 1 α.ν. 635/1937. Στο άρθρο 1 του α.ν. 635/1937, στο οποίο απαριθμούνται τα δικαιώματα που στερείται ο πτωχεύσας, έτσι ώστε ως επιβάλλον «ποινάς» να είναι στενώς ερμηνευτέο, δεν ορίζεται ρητώς ότι η πτώχευση του εταίρου συνεπάγεται την έκπτωσή του από την ιδιότητα του εκκαθαριστή. Εξαιτίας όμως της νομικής αδυναμίας του να μετέχει στην εκκαθάριση της εταιρείας που λύθηκε λόγω της πτώχευσής του, ανακύπτει το ζήτημα του διορισμού ή της αντικατάστασής του ως εκκαθαριστή, νόμιμου, συμβατικού ή δικαστικού, κατ’ αίτηση του συνδίκου, εφόσον το τελικώς διανεμόμενο στους εταίρους χρηματοποιημένο προϊόν της εκκαθάρισης ανήκει στην πτωχευτική περιουσία του πτωχού εταίρου. Ο σύνδικος δεν υπεισέρχεται αυτοδικαίως στη θέση του εταίρου ως εκκαθαριστή, ώστε αυτός να εκπροσωπεί νομίμως την εταιρεία. Και αυτό γιατί τα καθήκοντα του συνδίκου διαφέρουν από εκείνα του εκκαθαριστή και μάλιστα είναι ασυμβίβαστα προς αυτά. Οι εξουσίες και τα καθήκοντα του συνδίκου καθορίζονται από το βασικό σκοπό της πτώχευσης, που έγκειται στην ισότιμη και την κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο ικανοποίηση των πτωχευτικών πιστωτών, η δε ενεργητική και παθητική του νομιμοποίηση, ως μη δικαιούχου ή μη υπόχρεου διαδίκου, περιορίζεται μόνο στις δίκες που αφορούν την πτωχευτική περιουσία, την οποία αυτός διοικεί. Η ομόρρυθμη όμως εταιρεία, που λύθηκε λόγω της πτώχευσης των εταίρων της, διατηρεί κατά το στάδιο της εκκαθάρισης, την περιουσιακή της αυτοτέλεια και συνακόλουθα η περιουσία της, την οποία διοικεί ο εκκαθαριστής προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο προεκτεθείς σκοπός της εκκαθάρισης, δεν υποβάλλεται στην πτωχευτική διαδικασία, αφού στην πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνεται μόνον η ασκούμενη από τον σύνδικο αξίωση των πτωχευσάντων εταίρων για επιστροφή των εισφορών και διανομή μεταξύ τους του χρηματοποιούμενου τυχόν υπολοίπου.
