Στο άρθρο μόνο του ν.δ/τος 2573/1953 (ΦΕΚ Α΄ 241), όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 2130/1993 (ΦΕΚ Α΄ 62) και αντικαταστάθηκε, στη συνέχεια, με την παρ. 9 του άρθρου 9 του ν. 2307/1995 (ΦΕΚ Α΄ 113), ορίζεται ότι : «1. Η πρόσληψη και αλλαγή επωνύμου, καθώς και η πρόσληψη πατρωνύμου και μητρωνύμου σε παιδιά γεννηθέντα χωρίς νόμιμο γάμο των γονέων τους ή αγνώστων γονέων γίνεται με απόφαση του Νομάρχη. Επίσης, η προσθήκη στοιχείων που λείπουν στις εγγραφές στα μητρώα αρρένων ή στα δημοτολόγια, καθώς και η διόρθωση αυτών, εκτός της ηλικίας, για την οποία προβλέπουν ειδικές διατάξεις, γίνεται, ύστερα από αίτηση των ενδιαφερομένων ή αυτεπάγγελτα, με απόφαση του Νομάρχη. 2. Προκειμένου περί: α) ελλήνων του εξωτερικού, β) ομογενών αλλοδαπών που αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια και γ) παλιννοστούντων ομογενών που έχουν την ελληνική ιθαγένεια, ο Νομάρχης, προς το σκοπό εξελληνισμού του ονοματεπωνύμου τους, μπορεί να αποφασίσει κατά τη διαδικασία της προηγουμένης παραγράφου την αλλαγή, τόσο του επωνύμου, όσο και του κύριου ονόματος. 3. Με αποφάσεις του Υπουργού Εσωτερικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορούν να καθορίζονται λεπτομέρειες για τις προϋποθέσεις και τον τρόπο πρόσληψης και αλλαγής επωνύμου και πρόσληψης πατρώνυμου και μητρώνυμου». Στο δε σχετικό με την αλλαγή επωνύμου, Κεφάλαιο Γ΄ της εκδοθείσης κατ` εξουσιοδότηση της ως άνω παραγράφου 3 του άρθρου μόνου του ν.δ/τος 2573/1953, όπως αντικαταστάθηκε, υπ` αριθ. Φ.42301/12167/28.6.1995 αποφάσεως του Υφυπουργού Εσωτερικών (ΦΕΚ Β΄ 608), ορίζονται τα εξής: «1. Για την αλλαγή επωνύμου υποβάλλεται στο νομάρχη αίτηση του ενδιαφερόμενου ή των γονέων του ή του γονέα που ασκεί τη γονική μέριμνα ή του επιτρόπου, στην οποία πρέπει να ορίζεται λεπτομερώς ο σκοπός για τον οποίο επιδιώκεται η μεταβολή και να δηλώνεται το επώνυμο του οποίου ζητείται η πρόσληψη. Η αίτηση αυτή απευθύνεται στο νομάρχη, στην περιφέρεια του οποίου υπάγεται ο δήμος ή η κοινότητα, στο μητρώο αρρένων ή το δημοτολόγιο του οποίου είναι γραμμένος ο ενδιαφερόμενος. Η ανωτέρω αίτηση πρέπει να συνοδεύεται και με τα ακόλουθα δικαιολογητικά: α) Πιστοποιητικό περί εγγραφής του προσώπου που αφορά η αίτηση στο μητρώο αρρένων ή δημοτολόγιο, από το οποίο να προκύπτει ο τόπος, το έτος γέννησης και η οικογενειακή κατάσταση αυτού. β) Πιστοποιητικό ποινικού μητρώου. γ) Βεβαίωση του οικείου Εισαγγελέα, από την οποία να προκύπτει ότι ο ζητών τη μεταβολή δεν διώκεται για κάποια αξιόποινη πράξη. δ) Πιστοποιητικό, περί της στρατολογικής κατάστασης, προκειμένου για άνδρες. ε) Γραμμάτιο καταθέσεως, στο Δημόσιο Ταμείο, του νόμιμου τέλους αλλαγής επωνύμου (άρθρο 18 παρ. 2 δ ν. 12/1975). 2. Ο νομάρχης παραγγέλλει, με δαπάνη του ενδιαφερόμενου, τη δημοσίευση περίληψης της αίτησης αλλαγής επωνύμου σε μία εφημερίδα από αυτές που εκδίδονται στην πρωτεύουσα ή την περιφέρεια του νομού, ή γειτονικού νομού. Η περίληψη πρέπει να περιέχει ακριβή σημείωση περί του ονόματος, επαγγέλματος, τόπου και έτους γέννησης και κατοικίας του ενδιαφερόμενου, περί του επωνύμου, η απόκτηση του οποίου επιδιώκεται, ως και πρόσκληση σε κάθε αντιτιθέμενο στη ζητουμένη αλλαγή, όπως μέσα σε δεκαπέντε (15) ημέρες από της δημοσιεύσεως, υποβάλει στον Νομάρχη τις αντιρρήσεις του. 3. Μετά την πάροδο της προθεσμίας των δεκαπέντε (15) ημερών, ο νομάρχης εκδίδει αιτιολογημένη απόφαση με την οποία αποδέχεται ή απορρίπτει την αίτηση. Με την ίδια απόφαση, ο νομάρχης αποφαίνεται συγχρόνως και επί των αντιρρήσεων που τυχόν έχουν υποβληθεί κατά της ζητούμενης αλλαγής. Η απόφαση του νομάρχη με την οποία αποδέχεται τη ζητηθείσα αλλαγή επωνύμου, κοινοποιείται στις αρχές που τηρούν δημοτολόγιο και μητρώο αρρένων, στο γραφείο ποινικού μητρώου του οικείου Πρωτοδικείου, στην Εισαγγελία και Αστυνομικές Αρχές του τόπου κατοικίας του ενδιαφερόμενου και στον ενδιαφερόμενο για να την προσκομίσει στην Αστυνομική Αρχή του τόπου της κατοικίας του, κατά την έκδοση νέου δελτίου ταυτότητας 4. …». Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, ναι μεν το επώνυμο αποτελεί στοιχείο της προσωπικότητας του ατόμου, η αλλαγή του, όμως, δεν απόκειται στην ιδιωτική βούληση, αλλά γίνεται ύστερα από απόφαση του Νομάρχη, εφόσον συντρέχουν συγκεκριμένοι και σοβαροί λόγοι, ικανοί να δικαιολογήσουν τη μεταβολή του επωνύμου. Και τούτο διότι το επώνυμο, το οποίο έχει καθοριστικό ρόλο στην ταυτοποίηση του προσώπου, ενδιαφέρει προφανώς τη δημόσια τάξη και τις ειδικότερες εκφάνσεις της, όπως προεχόντως την αποτελεσματική αστυνόμευση και δίωξη του εγκλήματος.
Περαιτέρω, συνάπτεται με την ασφάλεια των συναλλαγών και των εννόμων εν γένει σχέσεων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου του ατόμου (πρβλ. αποφάσεις ΕΔΔΑ της 25.11.1994 Stjerna c. Finlande σκ. 39, της 1.10.2008 Daroczy v. Hungary σκ. 26 - 28). Κατά την ενάσκηση της σχετικής αρμοδιότητάς του, ο Νομάρχης, ασκών ορθώς την ανήκουσα σ` αυτόν διακριτική εξουσία (βλ. ΣτΕ 1309/1951, 1862/1952), οφείλει σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, προπαντός, να εκτιμά τους λόγους που επικαλείται ο αιτούμενος τη μεταβολή του επωνύμου του και να αποφαίνεται, εν όψει της σοβαρότητας των λόγων αυτών, εάν ενδείκνυται ή όχι η ζητουμένη μεταβολή, αιτιολογώντας ειδικώς, από την άποψη αυτή, την απόφασή του (ΣτΕ 2567/2002, 1676/2001, βλ. και ΣτΕ 2906, 46/1996, 3659/1987, 221/1962, 852/1957). Κατά τη γνώμη, όμως, της Συμβούλου Ειρήνης Σαρπ, στο πλαίσιο της ελεύθερης αναπτύξεως της προσωπικότητας του ατόμου, στοιχείο της οποίας αποτελεί το ονοματεπώνυμο, η μεταβολή του επωνύμου απόκειται στη βούληση του ατόμου, σχετικά δε αιτήματα είναι δυνατόν να απορρίπτονται από τη Διοίκηση μόνο με την επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος.
(Απορρίπτει την αίτηση ακυρώσεως. Δέχεται την ασκηθείσα παρέμβαση)
