Επιμέλεια: Αναστάσιος Βαλτούδης
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
Κατά το άρθρο 40 παρ. 1 του Κώδικα Συμβολαιογράφων (Ν. 2830/2000): «Ο συμβολαιογράφος για κάθε πράξη που καταρτίζει και για κάθε παροχή υπηρεσίας που προσφέρει, αν σχετίζεται με την αρμοδιότητά του ή επιβάλλεται από το νόμο, όπως και για την έκδοση αντιγράφων και περιλήψεων, δικαιούται πάγια αμοιβή. Επιπλέον της αμοιβής αυτής και προκειμένου για πράξεις που το αντικείμενό τους είναι αποτιμητό σε χρήμα, δικαιούται να λάβει και αναλογική αμοιβή, που υπολογίζεται με βάση τη συνολική δηλούμενη αξία στο συμβόλαιο ή τη μεγαλύτερη αξία που καθορίζεται από την αρμόδια αρχή προσωρινά ή οριστικά. Τέλη και δικαιώματα που εισπράχθηκαν από το συμβολαιογράφο νόμιμα κατά τη σύνταξη του συμβολαίου ουδέποτε επιστρέφονται. Οι αμοιβές αυτές καθορίζονται τουλάχιστον κάθε τρία χρόνια με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Δικαιοσύνης και Οικονομικών, μετά γνώμη της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδας. Με όμοιες αποφάσεις ορίζεται ο τρόπος είσπραξης των αμοιβών των συμβολαιογράφων για τη διαφορά που τυχόν προκύπτει ανάμεσα στην αξία που δηλώθηκε για το αντικείμενο της δικαιοπραξίας και στη μεγαλύτερη αξία που οριστικά καθορίσθηκε από την αρμόδια αρχή». Περαιτέρω με τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Δικαιοσύνης 40330/2005 (ΦΕΚ Β΄ 599/2005), 74084/1996 (ΦΕΚ Β΄ 995/1996) και 2470/1978 καθορίστηκαν τα δικαιώματα των συμβολαιογράφων. Ειδικότερα με το άρθρο 5 της ΥΑ 74084 /1996 που ίσχυε κατά τον κρίσιμο για την παρούσα υπόθεση χρόνο, αλλά και με το ταυτόσημα κατά το περιεχόμενο άρθρο της ΥΑ 40330/2005, ορίστηκε ότι: «Εάν με το ίδιο συμβόλαιο καταρτίζονται περισσότερες δικαιοπραξίες, τα δικαιώματα του Συμβολαιογράφου κανονίζονται για κάθε μία απ’ αυτές ξεχωριστά». Με το άρθρο 7 της ΥΑ 74084/1996 ορίστηκε ότι για τα δικαιώματα των Συμβολαιογράφων, στις περιπτώσεις που υπόχρεος για την καταβολή αυτών είναι το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., η Τράπεζα της Ελλάδος και η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, θα εξακολουθήσει να ισχύει η απόφαση 2470/1978 (ΦΕΚ 56/Τ.Β΄/1978). Έτσι τα δικαιώματα των συμβολαιογράφων στις πιο πάνω περιπτώσεις είναι τα καθοριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 1 της πιο πάνω ΥΑ 2470/1978, κατά την οποία «Διά την σύνταξιν παντός συμβολαιογραφικού εγγράφου ο συμβολαιογράφος λαμβάνει ως αμοιβή α) πάγιον δικαίωμα δραχμάς εξήκοντα (60), β) επί πλέον της αμοιβής ταύτης και προκειμένου περί πράξεων των οποίων το αντικείμενον αποτιμάται εις χρήμα, αναλογικόν δικαίωμα εις ποσοστόν, κανονιζόμενον επί τη βάσει της εν τω συμβολαίω δηλουμένης αξίας του αντικειμένου της συμβάσεως ή της υπό της αρμοδίας αρχής καθοριζομένης μείζονος τοιαύτης τρία τοις εκατόν (3ο/ο) διά το μέχρι τριάκοντα χιλιάδων (30.000) δραχμών ποσόν της αξίας του αντικειμένου της συμβάσεως και ένα τοις εκατόν (1ο/ο) διά το πέραν των τριάκοντα (30.000) χιλιάδων δραχμών ποσόν». Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 1 εδ. ιστ.’ περ. αα του Ν. 4114/1960, όπως διαμορφώθηκε με το άρθρο 14 παρ. 1 Ν. 1512/1985 πόρο του Ταμείου Νομικών αποτελεί, πλην άλλων, ποσοστό 1,30% επί της αξίας του αντικειμένου κάθε συμβάσεως που καταρτίζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο, πλην των προβλεπομένων εξαιρέσεων. Κατ’ εξαίρεση το άνω δικαίωμα περιορίζεται επί εργολαβικών συμβάσεων, όπου μεταξύ των συμβαλλομένων είναι το Δημόσιο, Δημόσιες εν γένει Υπηρεσίες, Ιδρύματα και Οργανισμοί ή νομικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, στο ήμισυ (1/2) επί τοις εκατόν. Από τις πιο πάνω διατάξεις προκύπτει ότι, εάν με το ίδιο συμβόλαιο καταρτίζονται περισσότερες δικαιοπραξίες, τα δικαιώματα του Συμβολαιογράφου κανονίζονται για κάθε μία απ’ αυτές ξεχωριστά, στις περιπτώσεις δε, που υπόχρεος για την καταβολή των δικαιωμάτων αυτών είναι το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., η Τράπεζα της Ελλάδος και η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος, τα δικαιώματα αυτά υπολογίζονται κατά τον οριζόμενο στις πιο πάνω ΥΑ τρόπο, βάσει της δηλουμένης στο συμβόλαιο αξίας του αντικειμένου της συμβάσεως ή της μεγαλύτερης που καθορίζεται από την αρμοδία αρχή. Ήδη τα δικαιώματα αυτά ρυθμίζονται με τη διάταξη του άρθρου 6 της ΥΑ 40330 /2005. Εξάλλου, κρατικά, κατά το άρθρο 115 του Ν. 2830/2000, είναι τα συμβόλαια όταν το ένα από τα συμβαλλόμενα μέλη είναι, μεταξύ άλλων, το Δημόσιο, οι Δήμοι και Κοινότητες, οι Ενώσεις και οι Σύνδεσμοι Δήμων και Κοινοτήτων και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.).
Εξάλλου στο κεφ. Γ του Ν. 2160/1993 ορίζονται, πλην άλλων, και τα εξής: «Άρθρο 30. 1. Η διοίκηση, διαχείριση, εκμετάλλευση και έλεγχος των τουριστικών λιμένων ανήκει στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ... 5. Εγκρίνονται από της ισχύος του παρόντος νόμου στις ακόλουθες θέσεις και περιοχές η χωροθέτηση, τα όρια της χερσαίας ζώνης, οι προσχώσεις, καθώς και οι χρήσεις γης και οι όροι και περιορισμοί δόμησης ... Οι θέσεις και περιοχές που εγκρίνονται με την παρούσα παράγραφο είναι: α ... θ. ΡΟΔΟΣ τουριστικός λιμένας. Οι διατάξεις των παρ. 5 και 6 του άρθρου 31 του παρόντος ισχύουν και για τις ανωτέρω θέσεις και περιοχές και η παραχώρηση και εκμετάλλευση των ανωτέρω πραγματοποιούνται σύμφωνα με τη διαδικασία, που προβλέπεται στο άρθρο 31 παρ. 4 και 7 του παρόντος νόμου. Η χρήση και εκμετάλλευση των παραπάνω τουριστικών λιμένων μπορεί να παραχωρείται με σύμβαση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 παρ. 7 του παρόντος, σε Ο.Τ.Α. α’ ή β’ βαθμού ή σε εταιρεία στην οποία μετέχει ο Ο.Τ.Α., εφόσον ο ίδιος είναι κύριος ή επικαρπωτής παράκτιου ακινήτου που έχει περιληφθεί στη χερσαία ζώνη του τουριστικού λιμένα ή συνέχεται με αυτήν και αναλαμβάνει την υποχρέωση εκτέλεσης όλων των αναγκαίων νια τη λειτουργία του λιμένα έργων, είτε ο ίδιος είτε η εταιρεία». «Άρθρο 31 παρ. 7. Η παραχώρηση της χρήσης και εκμετάλλευσης της ζώνης του τουριστικού λιμένα στο φορέα διαχείρισης τουριστικού λιμένα διέπεται από τους όρους της σύμβασης, τις διατάξεις του παρόντος νόμου και του Αστικού Κώδικα. Η σύμβαση υπογράφεται για λογαριασμό του Δημοσίου από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και το φορέα διαχείρισης τουριστικού λιμένα και περιλαμβάνει, τουλάχιστο, λεπτομερή περιγραφή των έργων που αναλαμβάνει να κατασκευάσει ο φορέας διαχείρισης τουριστικού λιμένα, το ελάχιστο ποσό της επένδυσης που απαιτείται και τον τρόπο κάλυψης αυτής, τη χρονική διάρκεια της παραχώρησης, που δεν δύναται να υπερβαίνει τα 99 έτη κατ’ ανώτατο όριο, το καταβλητέο στο Δημόσιο αντάλλαγμα για όλη τη χρονική διάρκεια της παραχώρησης, τις ποινικές ρήτρες για παραβάσεις της σύμβασης, τους λόγους λύσης της σύμβασης, την επίλυση των διαφορών που ανακύπτουν μεταξύ του Δημοσίου και του φορέα διαχείρισης τουριστικού λιμένα με διεθνή ή εσωτερική διαιτησία και οποιονδήποτε άλλο όρο συνδεόμενο με την παραχώρηση ή την εκμετάλλευση του τουριστικού λιμένα και την εξασφάλιση των δικαιωμάτων του Δημοσίου. Στη σύμβαση, από την εμπρόθεσμη κατάθεσή τους, προσαρτώνται και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της όλες οι μελέτες, τα σχέδια, το χρονοδιάγραμμα και λοιπά στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 5 του παρόντος άρθρου. Τροποποίηση της σύμβασης δεν επιτρέπεται χωρίς τη συγκατάθεση του φορέα διαχείρισης τουριστικού λιμένα ... 8. Ο φορέας διαχείρισης τουριστικού λιμένα οφείλει, εντός διμήνου από την ολοκλήρωση του συνόλου των έργων του τουριστικού λιμένα, να υποβάλει αίτηση στη Γραμματεία, στην οποία θα επισυνάπτεται τοπογραφικό διάγραμμα και πλήρη σειρά σχεδίων του τουριστικού λιμένα και των εγκαταστάσεων αυτού, όπως κατασκευάσθηκαν, προκειμένου να εκδοθεί η άδεια λειτουργίας του τουριστικού λιμένα και όλων των εγκαταστάσεων αυτού ...». Περαιτέρω στο άρθρο 681 του Α.Κ. ορίζονται τα εξής: «Με τη σύμβαση έργου ο εργολάβος έχει υποχρέωση να εκτελέσει το έργο και ο εργοδότης να καταβάλει την συμφωνημένη αμοιβή». Οι ως άνω διατάξεις του Ν. 2160/1993 προσδιορίζουν τη φύση και το οικονομικό αντικείμενο της συναπτόμενης, κατά τις διατάξεις των παραγράφων 5 του άρθρου 30 και 7 του άρθρου 31 του νόμου αυτού, σύμβασης μεταξύ του Δημοσίου και Ο.Τ.Α. Η σύμβαση αυτή είναι ειδικώς ρυθμιζόμενη από το νόμο, ήτοι από τις πιο πάνω διατάξεις και οι ενοχές που δημιουργούνται με τη σύμβαση αυτή συνίστανται στην υποχρέωση του Δημοσίου να παραχωρήσει τη χρήση και την εκμετάλλευση τουριστικού λιμένα για τουλάχιστον 99 έτη και του φορέα διαχείρισης του τουριστικού λιμένα (και εν προκειμένω του Δήμου Ροδίων), αφενός να καταβάλει οικονομικό αντάλλαγμα για την παραχώρηση αυτή και αφετέρου να προβεί στην κατασκευή των αναγκαίων έργων για τη λειτουργία του λιμένα, προσδιοριζομένου στη σύμβαση του ελάχιστου ποσού της επένδυσης.
Επομένως, ανεξάρτητα από τον χαρακτήρα της συμβάσεως αυτής, είτε ως αμιγούς sui generis συμβάσεως, από την οποία δημιουργούνται περισσότερες ενοχές, είτε ως μικτής συμβάσεως (εργολαβίας, σύμβασης παραχώρησης χρήσεως του λιμένα), τα δικαιώματα του Συμβολαιογράφου που συντάσσει το σχετικό συμβόλαιο, κανονίζονται, βάσει της δηλουμένης στο συμβόλαιο αξίας του αντικειμένου της συμβάσεως, που περιλαμβάνει τόσο την αξία του οικονομικού ανταλλάγματος για την παραχώρηση, όσο και τη δηλούμενη στο συμβόλαιο αξία της απαιτούμενης επενδύσεως για την εκτέλεση των αναγκαίων έργων για τη λειτουργία του λιμένα.
