(ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2011 - ÔÅÕ×ÏÓ 65)
Αριθμός απόφασης: ΣτΕ 3016/2010
Τμήμα: Τμήμα Α’
Πρόεδρος: Αθ. Ράντος, Αντιπρόεδρος (Αναπληρωτής Πρόεδρος)
Εισηγητής: Α. Καλογεροπούλου, Σύμβουλος
Κλήση διαδίκου, ο οποίος έχει προβεί στον διορισμό τεχνικού συμβούλου για τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης, προκειμένου να παραστεί κατά τη διενέργεια της εν λόγω διαδικαστικής πράξης. Το Δικαστήριο κρίνει ότι, κατ' αρχήν, δεν είναι υποχρεωτική στην περίπτωση αυτή η κλήση του διαδίκου. Εάν, όμως, ο διάδικος υποβάλει ειδικό αίτημα παραστάσεως κατά τη διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης, τότε το δικαστήριο είναι υποχρεωμένο, επί ποινή ακυρότητας, να τον καλέσει. Η απαγγελία της ακυρότητας μάλιστα γίνεται χωρίς την ανάγκη επίκλησης άλλης ειδικότερης δικονομικής βλάβης.
Άρθρα: 62, 159 παρ. 1, 163 παρ. 4, 164 παρ. 1 και 167 ΚΔΔ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στη διάταξη του άρθρου 62 του ΚΔΔ που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/1999-Α΄ 97, ορίζεται ότι: «1. Το δικαστήριο απαγγέλλει την ακυρότητα των διαδικαστικών πράξεων οι οποίες διενεργήθηκαν, από το ίδιο ή από διάδικο, κατά παράβαση των διατάξεων που τις ρυθμίζουν. 2. Η κατά την προηγούμενη παράγραφο ακυρότητα απαγγέλλεται από το δικαστήριο: α) αυτεπαγγέλτως… β) ύστερα από αίτηση του διαδίκου σε κάθε άλλη περίπτωση και εφόσον κριθεί ότι η παράβαση προκάλεσε σε αυτόν βλάβη, η οποία δεν είναι δυνατόν να αποκατασταθεί με άλλον τρόπο. 3…». Περαιτέρω, στην παρ. 1 του άρθρου 159 του ίδιου Κώδικα ορίζονται τα εξής: «Το δικαστήριο, αν κρίνει ότι ανακύπτουν ζητήματα για τη διάγνωση των οποίων απαιτούνται ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης, διατάζει πραγματογνωμοσύνη και διορίζει, για τη διεξαγωγή της, έναν ή περισσότερους πραγματογνώμονες. …», στην παρ. 4 του άρθρου 163 του Κώδικα ότι: «Οι διάδικοι μπορούν να υποβάλλουν στους πραγματογνώμονες υπομνήματα με τις απόψεις τους για το αντικείμενο της πραγματογνωμοσύνης, καθώς και κάθε άλλο συναφές με αυτό στοιχείο και να παρευρίσκονται κατά την εξέταση ή τη θεώρηση του αντικειμένου της» και στην παρ. 1 του άρθρου 164 ότι: «Για τη διεξαγωγή και το συμπέρασμα της πραγματογνωμοσύνης, οι πραγματογνώμονες συντάσσουν έκθεση, στην οποία αναφέρονται οι ενέργειες που έγιναν και η αιτιολογημένη γνώμη τους.». Τέλος, στο άρθρο 167 του ως άνω Κώδικα ορίζονται τα εξής: «1. Αν το δικαστήριο αποφασίσει το διορισμό πραγματογνώμονα, κάθε διάδικος μπορεί να ορίσει, με δαπάνη του, έναν τεχνικό σύμβουλο, ο οποίος πρέπει να είναι πρόσωπο που έχει την ικανότητα να διοριστεί πραγματογνώμονας. 2… 3. Οι τεχνικοί σύμβουλοι βοηθούν τους διαδίκους με τις τεχνικές γνώσεις τους, μπορούν δε να παρευρίσκονται σε όλες τις διαδικαστικές πράξεις στις οποίες είναι δυνατόν να παρευρίσκονται και οι πραγματογνώμονες, να λαμβάνουν γνώση της δικογραφίας… 4. Οι τεχνικοί σύμβουλοι μπορούν να υποβάλλουν εγγράφως ή να διατυπώνουν προφορικώς στο ακροατήριο τις παρατηρήσεις τους για την έκθεση πραγματογνωμοσύνης, καθώς και να απευθύνουν ερωτήσεις στους πραγματογνώμονες κατά την ακροαματική διαδικασία».
Συνεπώς, κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων, ακόμη και μετά τον διορισμό τεχνικού συμβούλου από τον διάδικο, κατ' εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 167 του ΚΔΔ, δεν είναι, κατ' αρχήν, υποχρεωτική η κλήση του διαδίκου κατά τη διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης προκειμένου αυτός είτε να παραστεί σε αυτήν αυτοπροσώπως είτε να εκπροσωπηθεί από τον τεχνικό του σύμβουλο. Στην περίπτωση, όμως, που ο διάδικος υποβάλει ειδικό αίτημα να παραστεί κατά τη διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης, τότε, προκειμένου να μπορεί να γίνεται χρήση της δυνατότητας που προβλέπεται στην παρ. 4 του άρθρου 163 του ΚΔΔ για την υποβολή παρατηρήσεων και ερωτήσεων, το Δικαστήριο προς το οποίο υποβάλλεται το σχετικό αίτημα είναι υποχρεωμένο να καλέσει το διάδικο να παραστεί κατά τη διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, εάν ο διάδικος δεν κληθεί προς τούτο, το Δικαστήριο απαγγέλλει την ακυρότητα της πραγματογνωμοσύνης με μόνη την εκ μέρους του διαδίκου επίκληση της παραλείψεως κλητεύσεώς του, χωρίς να απαιτείται η περαιτέρω επίκληση άλλης ειδικότερης δικονομικής βλάβης.
(Αναιρεί την 238/2006 απόφαση ΔΕφΠειραιώς, στο οποίο παραπέμπει την υπόθεση)
