(ΙΟΥΛΙΟΣ 2017-ΙΟΥΛΙΟΣ 2018 - ÔÅÕ×ÏÓ 96)
Αριθμός απόφασης: ΣτΕ 389/2018
Τμήμα: Β'
Πρόεδρος: Ε. Σαρπ, Αντιπρόεδρος
Εισηγητής: Ειρ. Σταυρουλάκη, Πάρεδρος
Εύρος αυτεπάγγελτου ελέγχου πλημμελειών της νομικής βάσης πράξεων που αφορούν φορολογικές δια-φορές.
Άρθρα 79 ΚΔΔ, 5 παρ. 3 ν. 2523/1997, 20 παρ. 1 ν. 3900/2010.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
5. Επειδή, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 79 του ΚΔΔ, το διοικητικό δικαστήριο έχει, κατ’ αρχήν, την εξουσία να εξετάσει αυτεπαγγέλτως, ακόμα και προς βλάβη του προσφεύγοντος, πλημμέλεια της νόμιμης βάσεως της προσβληθείσας με την προσφυγή πράξεως, υπό την προϋπόθεση της διατηρήσεως της πραγματικής της βάσεως, όπως τη δέχθηκε η αρχή που εξέδωσε την πράξη (ΣτΕ 177-8/2015). Ειδικώς, όμως, επί φορολογικών ή τελωνειακών διαφορών η έκταση της σχετικής εξουσίας του δικαστηρίου περιορίσθηκε, με το άρθρο 20 παρ. 1 του ν. 3900/2010, όπως ρητώς αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση επί του οικείου νομοσχεδίου, «µε άξονα την οικονοµία της δίκης και την αποφυγή παρελκυστικής επικλήσεως τυπικών πλημμελειών και άσκοπης παρατάσεως εκκρεµοτήτων σε διαφορές που από τη φύση τους προσφέρονται ιδιαίτερα σε τέτοιες καθυστερήσεις» στην παράβαση δεδικασμένου, αποκλειομένου, επομένως, υπό την ισχύ της ως άνω διατάξεως, του αυτεπαγγέλτου ελέγχου τυχόν πλημμελειών περί την νόμιμη βάση των πράξεων των ανωτέρω κατηγοριών (ΣτΕ 3065/2017)…
8. Επειδή, εν προκειμένω, το δικαστήριο της ουσίας δέχθηκε, καθ’ ερμηνεία των ως άνω διατάξεων του ν. 2523/1997, ότι η λήψη κάθε εικονικού φορολογικού στοιχείου αποτελεί αυτοτελή παράβαση, για την οποία επιβάλλεται ιδιαίτερο πρόστιμο, και ότι, συνεπώς, πράξη της φορολογικής αρχής περί επιβολής ενιαίου προστίμου για λήψη περισσοτέρων εικονικών φορολογικών στοιχείων είναι μη νόμιμη, αυτεπαγγέλτως εξεταζομένου από το δικαστήριο του σχετικού λόγου. Ενόψει των ανωτέρω, κρίθηκε με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση αυτεπαγγέλτως ότι οι επίδικες πράξεις της φορολογικής αρχής –[…]– ήταν ακυρωτέες, με την αιτιολογία ότι δεν καταλογίσθηκαν, ως έδει, ισάριθμα αυτοτελή πρόστιμα. Σε συμμόρφωση προς την ως άνω ήδη προσβαλλομένη απόφαση, στο πλαίσιο επαναλήψεως της διαδικασίας, όπως ρητώς αναφέρεται στο 2709/18.1.2018 έγγραφό της προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, η φορολογική αρχή διενήργησε επανέλεγχο βάσει νέας, ήτοι της 3345/17.2.2014, εντολής ελέγχου και εξέδωσε αντίστοιχες με τις ένδικες πράξεις, ήτοι τις 147 και 269/28.1.2015 πράξεις περί επιβολής προστίμου του ΚΒΣ και του ειδικού προστίμου του ΦΠΑ, κατά των οποίων η ήδη αναιρεσίβλητη άσκησε προσφυγή. Επί της προσφυγής αυτής, κατόπιν αποδοχής σχετικού αιτήματος της αναιρεσίβλητης, το Διοικητικό Εφετείο Χανίων, με την 183/2017 απόφασή του, ανέβαλε την έκδοση οριστικής αποφάσεως, «προκειμένου να καταστεί στοιχείο του φακέλλου η απόφαση» επί της κρινομένης αιτήσεως αναιρέσεως.
9. Επειδή, προβάλλεται ότι, επί φορολογικής, ως εν προκειμένω, διαφοράς, η προπαρατεθείσα διάταξη του άρθρου 79 παρ. 5 του ΚΔΔ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 20 παρ. 1 του ν. 3900/2010, επιτρέπει πλέον τον αυτεπάγγελτο έλεγχο της διοικητικής πράξεως αποκλειστικώς και μόνον για λόγο αναγόμενο σε παράβαση δεδικασμένου και ότι, συνεπώς, μη νομίμως η προσβαλλομένη απόφαση του δικαστηρίου της ουσίας προέβη σε αυτεπάγγελτο έλεγχο της επίδικης πράξεως της φορολογικής αρχής και ακύρωση αυτής λόγω καταλογισμού με αυτήν ενός ενιαίου προστίμου και όχι ισαρίθμων προς τις ανωτέρω αυτοτελείς παραβάσεις προστίμων κατά παράβαση του άρθρου 5 παρ. 3 του ν. 2523/1997. Ελλείψει νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατά τον χρόνο ασκήσεως της υπό κρίση αιτήσεως, ως προς το κρίσιμο νομικό ζήτημα της ερμηνείας του προαναφερθέντος άρθρου 20 παρ. 1 του ν. 3900/2010, η εν λόγω αίτηση, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα, είναι, σύμφωνα με το άρθρο 12 του ν. 3900/2010, παραδεκτή αλλά και βάσιμη, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 5. Επομένως, για τον λόγο αυτό πρέπει η αίτηση αναιρέσεως να γίνει δεκτή και να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση, αποβαίνει δε ως εκ τούτου αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων αναιρέσεως. Περαιτέρω, εφόσον η υπόθεση χρήζει διευκρινίσεως ως προς το πραγματικό, πρέπει να αναπεμφθεί στο δικάσαν δικαστήριο για νέα κρίση. Στο δικαστήριο δε αυτό απόκειται να εξετάσει και να κρίνει επί του ζητήματος εάν εξακολουθεί να έχει αντικείμενο η προσφυγή της αναιρεσίβλητης κατά των ενδίκων πράξεων της φορολογικής αρχής, εφ’ όσον οι πράξεις αυτές αντικαταστάθηκαν εν τοις πράγμασι από τις εκδοθείσες, κατά τα εκτεθέντα στην προηγουμένη σκέψη, στο πλαίσιο συμμορφώσεως της διοικήσεως προς την πρωτόδικη απόφαση, νεότερες πράξεις 147 και 269/28.1.2015.
(Δέχεται την αίτηση αναίρεσης)
