(ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 - ÔÅÕ×ÏÓ 79)
Αριθμός απόφασης: ΣτΕ 250/2013
Τμήμα: Τμήμα Β΄
Πρόεδρος: Ν. Μαρκουλάκης, Σύμβουλος
Εισηγητής: Κ. Λαζαράκη, Πάρεδρος
Αρμοδιότητα ΣτΕ για διαφορές που προκύπτουν κατά τη διαδικασία που προηγείται της σύναψης δημοσίων συμβάσεων. (Επιμέλεια: Ευαγγελία Μπάλτα)
άρθρα 3 παρ. 1, 2 και 11 παρ. 1 ν. 3886/2010, 2 παρ. 5 και 26 π.δ. 60/2007, 9 παρ. 9 Οδηγίας 2004/18/ΕΚ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Οι διαφορές που προκύπτουν κατά τη διαδικασία που προηγείται της σύναψης συμβάσεων δημοσίων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των Οδηγιών 2004/17/ΕΚ (L 134) και 2004/18/ΕΚ (L 134) ή των διατάξεων με τις οποίες οι εν λόγω Οδηγίες μεταφέρονται στην εσωτερική έννομη τάξη, καθώς και οι διαφορές που προκύπτουν από διαδικασίες ανάθεσης συμφωνιών-πλαισίων, συμβάσεων παραχώρησης δημοσίων έργων και δυναμικών συστημάτων αγορών διέπονται ήδη από τις διατάξεις του ν. 3886/2010 (Α΄ 173/30.9.2010), οι οποίες προβλέπουν, μεταξύ άλλων, ότι κάθε ενδιαφερόμενος που έχει έννομο συμφέρον να του ανατεθεί συγκεκριμένη σύμβαση δικαιούται να ζητήσει προσωρινή δικαστική προστασία και ακύρωση της παράνομης πράξης της αναθέτουσας αρχής. Σύμφωνα με τις διατάξεις του πιο πάνω νόμου, η αρμοδιότητα για την εκδίκαση των σχετικών ενδίκων βοηθημάτων περιέρχεται από 1.1.2011, κατά κανόνα, στο Διοικητικό Εφετείο της έδρας της αναθέτουσας αρχής. Ειδικότερα, η αίτηση ακυρώσεως εκδικάζεται από τριμελή σύνθεση με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8) και η απόφαση που εκδίδεται είναι αμετάκλητη (βλ. άρθρα 3 παρ. 1, 2 και 11 παρ. 1 του ν. 3886/2010). Αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας για παροχή προσωρινής δικαστικής προστασίας και ακύρωση πράξεων της αναθέτουσας αρχής προβλέπεται μόνο στη διάταξη του άρθρου 3 παρ. 3 του ν. 3886/2010 που ορίζει τα εξής: «Κατ’ εξαίρεση των διατάξεων των δύο προηγούμενων παραγράφων, διαφορές του νόμου αυτού που αφορούν συμβάσεις παραχώρησης δημοσίων έργων ή υπηρεσιών, συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ ή συμβάσεις με προϋπολογισμό μεγαλύτερο των δεκαπέντε εκατομμυρίων (15.000.000) ευρώ, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ, εκδικάζονται από το Συμβούλιο της Επικρατείας». Εν όψει του εξαιρετικού χαρακτήρα της τελευταίας αυτής διάταξης και της ανάγκης περιοριστικής ερμηνείας της, κατά την έννοιά της, αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν ιδρύεται με άθροιση προϋπολογισμών διακριτών συμβάσεων. Ειδικότερα, σε περίπτωση κατά την οποία διενεργείται κατόπιν κοινής προκήρυξης διαγωνισμός για την ανάθεση περισσότερων της μιας συμβάσεων, εκάστη των οποίων αποτελεί διακριτό αντικείμενο της διαγωνιστικής διαδικασίας (λόγω όρου της διακήρυξης περί υποβολής χωριστών για κάθε σύμβαση τεχνικών και οικονομικών προσφορών) και έχει ιδιαίτερο προϋπολογισμό, το Συμβούλιο της Επικρατείας είναι αρμόδιο μόνο κατ’ εξαίρεση για την εκδίκαση των ενδίκων βοηθημάτων (αίτησης ασφαλιστικών μέτρων και αίτησης ακύρωσης) που τυχόν αφορούν σύμβαση ή συμβάσεις με προϋπολογισμό μεγαλύτερο των 15.000.000 ευρώ εκάστη, διατηρουμένης κατά τα λοιπά της αρμοδιότητας του Διοικητικού Εφετείου της έδρας της αναθέτουσας αρχής (ΣτΕ 1904/2012).
Το π.δ. 60/2007 (Α΄ 64) ορίζει στο άρθρο 2 παρ. 5 αυτού ότι «Συμφωνία-πλαίσιο είναι μια συμφωνία που συνάπτεται μεταξύ μιας ή περισσοτέρων αναθετουσών αρχών και ενός ή περισσοτέρων οικονομικών φορέων, η οποία αποσκοπεί στον καθορισμό των όρων που διέπουν τις συμβάσεις που πρόκειται να συναφθούν κατά τη διάρκεια συγκεκριμένης περιόδου, ιδίως όσον αφορά τις τιμές και, ενδεχομένως, τις προβλεπόμενες ποσότητες», στο δε άρθρο 26 ότι «1. … 2. Για τη σύναψη μιας συμφωνίας-πλαισίου, οι αναθέτουσες αρχές ακολουθούν τους διαδικαστικούς κανόνες που ορίζονται στο παρόν διάταγμα σε όλα τα στάδια έως την ανάθεση των συμβάσεων που βασίζονται στην εν λόγω συμφωνία-πλαίσιο. Κατά τη σύναψη των συμβάσεων που βασίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο, τα μέρη δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να επιφέρουν ουσιαστικές τροποποιήσεις στους όρους της συμφωνίας-πλαισίου. 3. Όταν συνάπτεται μια συμφωνία-πλαίσιο με ένα μόνο οικονομικό φορέα, οι συμβάσεις που βασίζονται σ’ αυτή τη συμφωνία-πλαίσιο ανατίθενται σύμφωνα με τους όρους που ορίζονται στη συμφωνία-πλαίσιο. 4. Όταν συνάπτεται μια συμφωνία -πλαίσιο με περισσότερους οικονομικούς φορείς, αυτοί πρέπει να είναι τουλάχιστον τρεις (3), εφόσον υπάρχει επαρκής αριθμός οικονομικών φορέων που πληρούν τα κριτήρια επιλογής ή/και αποδεκτές προσφορές που ανταποκρίνονται στα κριτήρια ανάθεσης. Η ανάθεση των συμβάσεων αυτών, μπορεί να γίνεται: είτε με εφαρμογή των όρων που καθορίζονται στη συμφωνία -πλαίσιο χωρίς νέο διαγωνισμό, είτε, όταν δεν έχουν καθορισθεί όλοι οι όροι στη συμφωνία-πλαίσιο, αφού επαναδιαγωνισθούν τα μέρη βάσει των ιδίων όρων, εν ανάγκη διευκρινίζοντας τους όρους αυτούς, και, ενδεχομένως, άλλων όρων που επισημαίνονται στη συγγραφή υποχρεώσεων της συμφωνίας-πλαισίου».
Ο παραπάνω διαγωνισμός, εν όψει του αντικειμένου και της μέγιστης προϋπολογισθείσας αξίας του συνόλου των συμβάσεων που προβλέπονται για τη συνολική διάρκεια της συμφωνίας-πλαισίου, για τη σύναψη της οποίας προκηρύχθηκε, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ. Και ναι μεν, σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ. 9 της Οδηγίας αυτής, το οποίο εντάσσεται στο κεφάλαιο για το πεδίο εφαρμογής της, για τις συμφωνίες-πλαίσιο, η αξία που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι η μέγιστη αξία, υπολογιζόμενη χωρίς ΦΠΑ, του συνόλου των συμβάσεων που προβλέπονται για τη συνολική διάρκεια της συμφωνίας-πλαισίου, όμως, για την εφαρμογή, κατά τα προεκτεθέντα, των περί καθ’ ύλην αρμοδιότητας των δικαστηρίων διατάξεων του άρθρου 3 (παρ. 1 - 3) του ν. 3886/2010, τέτοιος υπολογισμός, βασιζόμενος στη συνολική προϋπολογιζομένη δαπάνη, δεν γίνεται (ΣτΕ 1904/2012, ΕΑ 232/2012).
(Παραπέμπει την υπόθεση στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών)
