Νομολογία - ποινικά

(ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2019 - ÔÅÕ×ÏÓ 101) Αριθμός απόφασης: ΑΠ 309/2019 Τμήμα: Τμήμα ΣΤ΄ Πρόεδρος: Δήμητρα Κοκοτίνη, Αντ/δρος, Εισαγγελέας: Βασιλική Θεοδώρου, Αντ/λέας Εισηγητής: Ευφροσύνη Καλογεράτου-Ευαγγέλου
Ψευδείς ιατρικές πιστοποιήσεις. Δε στοιχειοθετείται το αδίκημα της χρήσης ψευδούς ιατρικής πιστοποίησης, όταν η χρήση αυτή κατατείνει στην απόδειξη ζητημάτων διαφορετικών από το συνεχόμενο με το ιατρικό περιεχόμενο γεγονός το οποίο πιστοποιείται ψευδώς και το οποίο πρέπει να αφορά σε τρίτο πρόσωπο και όχι στον ίδιο τον ιατρό που εκδίδει την ιατρική πιστοποίηση.
Άρθρα 221 ΠΚ, 1 ΠΔ 210/1975, 510 παρ. 1 περ. Δ΄-Ε΄ ΚΠΔ.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
[…] Σύμφωνα με το άρθρο 221 ΠΚ, […]. Από τη διατύπωση του εν λόγω άρθρου προκύπτει ότι για τη στοιχειοθέτηση του ως άνω εγκλήματος απαιτείται η από τα αναφερόμενα στην ως άνω διάταξη πρόσωπα, έκδοση ψευδούς πιστοποίησης που προορίζεται να παρέχει πίστη σε δημόσια, δημοτική ή κοινοτική αρχή ή σε ΝΠΔΔ ή σε ασφαλιστική επιχείρηση. Οι πιστοποιήσεις δεν πρέπει να αναφέρονται στον ίδιο τον εκδίδοντα ιατρό (λ.χ. την κατάσταση της υγείας του) αλλά σε τρίτον. Αυτό περαιτέρω σημαίνει ότι το ψεύδος πρέπει να αφορά το πρόσωπο υπέρ του οποίου εκδίδεται η πιστοποίηση και η πίστη που πηγάζει από το ψευδές γεγονός -το πιστοποιημένο ως αληθές- πρέπει, επίσης, να αφορά το πρόσωπο αυτό. Αν η ύπαρξη ψευδούς πιστοποίησης συνέχεται και με απόδειξη γεγονότων περιφερειακών και εμμέσως συναγόμενων από την έκδοσή της, όπως π.χ. ότι αυτός ο οποίος την εκδίδει είναι ιατρός και δη μίας συγκεκριμένης ειδικότητας ή ότι ο ιατρός αυτός ονομάζεται όπως υπογράφει στην πιστοποίηση ή ότι ο ιατρός αυτός ασκεί το επάγγελμά του επί σειρά ετών ή ακόμη ότι το ασκεί πλημμελώς κ.λπ., αυτό δεν συνεπάγεται ότι, επειδή από την έκδοσή της αυτομάτως συναποδεικνύονται και παρεμπιπτόντως συνάγονται και αυτά, προορισμός της είναι να παράξει η πιστοποίηση αυτή πίστη και ως προς τούτα. Κατά συνέπεια, δεν νοείται στοιχειοθέτηση του αδικήματος της χρήσης ψευδούς ιατρικής πιστοποίησης, όταν η χρήση αυτή κατατείνει στην απόδειξη ζητημάτων διαφορετικών από το συνεχόμενο με το ιατρικό περιεχόμενο γεγονός, το οποίο πιστοποιείται ψευδώς.
Στον αντίποδα, στοιχειοθετείται το συγκεκριμένο αδίκημα, όταν η χρήση κατατείνει και προορίζεται να αποδείξει (να παρέχει πίστη) ότι το συνεχόμενο με το ιατρικό περιεχόμενο γεγονός, το οποίο ψευδώς πιστοποιήθηκε, είναι αληθές. Τούτο επιβεβαιώνεται και από το σκοπό της διάταξης, η οποία ποινικοποιεί συμπεριφορές ορισμένων επαγγελματικών ειδικοτήτων (ιατρών, κτηνιάτρων, φαρμακοποιών κ.λπ.), συνδεόμενων στενά με τη φροντίδα της υγείας των προσώπων, επιδιώκοντας να διαφυλάξει το κύρος των εγγράφων που εκδίδονται από τους εν λόγω επαγγελματίες αναφορικά με γεγονότα που αφορούν τη σωματική και ψυχοπνευματική υγεία των προσώπων αυτών. Με τις διατάξεις του άρθρου 221 ΠΚ τιμωρείται η μόνη περίπτωση γραπτού ψεύδους (διανοητική πλαστογραφία) που εμπεριέχεται σε ιδιωτικό έγγραφο, λόγω της ιδιαίτερης αποδεικτικής βαρύτητας των ιατρικών πιστοποιήσεων. Προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι εδώ η δημόσια πίστη στις αυξημένου κύρους και αξιοπιστίας πιστοποιήσεις που αναφέρονται στην υγεία, λόγω της σημασίας που έχουν τα εν λόγω ιδιωτικά έγγραφα στις διανθρώπινες κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις. Γι’ αυτό και ορθά λέγεται ότι εδώ προστατεύεται η αλήθεια του περιεχομένου του εγγράφου.
Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ΠΔ 210 της 22.3-8.4.1975 «Περί ταριχεύσεως, μεταφοράς και ταφής νεκρών και οστών ανθρώπων»: Η μεταφορά νεκρού εντός του Κράτους δι’ οιουδήποτε μεταφορικού μέσου επιτρέπεται εφ’ όσον: α) Ο θάνατος του προς μεταφοράν νεκρού δεν οφείλεται εις μεταδοτικόν τι νόσημα. Τούτο πιστοποιείται υπό του διαπιστώσαντος τον θάνατον Ιατρού και β) Ο χρόνος όστις απαιτείται διά την μεταφοράν δεν υπερβαίνει τας εξ (6) ώρας κατά τους μήνας Απρίλιον - Σεπτέμβριον και οκτώ (8) ώρας τους λοιπούς μήνας του έτους.
[…] Στην προκειμένη περίπτωση, το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Λάρισας… με την προσβαλλόμενη υπ’ αριθμ. 1496/2018 απόφασή του… κήρυξε την ήδη αναιρεσείουσα… ένοχη του ότι:
«Στη Λάρισα σε μη επακριβώς εξακριβωθείσα ημερομηνία εντός των πρώτων πέντε ημερών του μηνός Απριλίου του 2011, ενώ ήταν ιατρός, εν γνώσει της εξέδωσε ψευδή πιστοποίηση, η οποία προορίζεται να παρέχει πίστη σε δημόσια αρχή ή ν.π.δ.δ. Ειδικότερα, στον ανωτέρω τόπο και χρόνο, ως ιατροδικαστής της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Λάρισας και ασκούσα… ιδιωτικό έργο με αμοιβή (ταρίχευση σορών), εν γνώσει της εξέδωσε το από 6.4.2011 ψευδές πιστοποιητικό ταρίχευσης του πτώματος της Κ.Χ., βεβαιώνοντας ψευδώς σε αυτό ότι παρακολούθησε την πλήρη και επιστημονική ταρίχευση που διενεργήθηκε επί του πτώματος… που απεβίωσε… την 6.4.2011 στο Γ.Ν. Βόλου, βεβαιώνοντας το άψογο της εκτέλεσής της και ότι η σορός μπορούσε να μεταφερθεί σε οποιοδήποτε μέρος της ελληνικής επικράτειας ή του εξωτερικού με οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο άνευ κινδύνου βλάβης της δημόσιας υγείας, και παρέδωσε το πιστοποιητικό αυτό στο γραφείο τελετών, προκειμένου να επιτραπεί η μεταφορά της σορού από την κεντρική λιμενική αρχή του Βόλου, ενώ το αληθές είναι ότι κατά την 6.4.2011 η κατηγορουμένη δεν ήταν παρούσα κατά την ως άνω ταρίχευση, καθώς νοσηλευόταν στην ορθοπεδική κλινική του Γ.Ν. Λάρισας… διότι την 5.4.2011 είχε υποβληθεί σε χειρουργικό καθαρισμό επανορθωτική χειρουργική, ενώ συστάθηκε και αναρρωτική άδεια μέχρι την 21.6.2011, την οποία και έλαβε. Η ως άνω πιστοποίηση που εξέδωσε η κατηγορουμένη ήταν ψευδής, εκδόθηκε δε από αυτήν μολονότι γνώριζε ότι δεν διασφαλίστηκε το άψογο της εκτέλεσης της γενόμενης ταρίχευσης, αφού αυτή διενεργήθηκε από πρόσωπο που δεν είχε την ιατρική ιδιότητα, με αποτέλεσμα να μην διασφαλίζεται ότι η σορός θα μεταφερθεί άνευ κινδύνου βλάβης της δημόσιας υγείας κατά τα διαλαμβανόμενα στις διατάξεις του ΠΔ 210/1975».
Έτσι κρίνοντας [το] Δικαστήριο εκ πλαγίου παραβίασε τη διάταξη του άρθρου 221 παρ. 1 ΠK με συνέπεια να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος για την ορθή ή μη εφαρμογή της παραπάνω διάταξης και η προσβαλλόμενη απόφαση να στερείται νόμιμης βάσης. Και τούτο διότι για την πλήρωση της αντικειμενικής υποστάσεως του εγκλήματος του άνω άρθρου 221 ΠΚ μπορεί να γίνει λόγος μόνον όταν η σχετική ιατρική πιστοποίηση είναι ψευδής κατά το σκέλος που αφορά την υγεία ή κάθε άλλο σχετικό με την υγιεινή κατάσταση περιστατικό. Συνακόλουθα, η επίμαχη αντικειμενική υπόσταση δεν πραγματώνεται όταν το ψεύδος της πιστοποίησης αναφέρεται στην εξέταση ή μη του ασθενή. Η πιστοποίηση πρέπει να είναι ψευδής κατά το περιεχόμενό της «όπερ πρέπει ν’ αφορά ου μόνον εις την υγείαν του προσώπου, αλλά και εις παν άλλο σχετικόν προς την υγιεινήν κατάστασιν περιστατικόν». Η θέσπιση της εν λόγω διάταξης είναι η προστασία της γνησιότητας ενός ιδιαίτερης αποδεικτικής δύναμης ιδιωτικού έγγραφου, ήτοι ιατρικού έγγραφου, το οποίο έχει, εξαιτίας της αδυναμίας ελέγχου από τον οποιοδήποτε, αυξημένη αποδεικτική δύναμη. Ακολούθως, το αξιόποινο πρέπει να περιοριστεί μόνο στην περίπτωση που το ψεύδος αναφέρεται σ’ εκείνο το περιεχόμενο πιστοποίησης που ο συντάκτης της, ως πρόσωπο με ιδιαίτερη (επαγγελματική) ιδιότητα κατέγραψε.
Στην προκειμένη περίπτωση δεν προσδιορίζεται στην προσβαλλομένη απόφαση ποιο γεγονός που αφορά την υγεία ή κάθε άλλο σχετικό με την υγιεινή κατάσταση περιστατικό ήταν ψευδές και αφετέρου ποιες συνέπειες παρήγαγε το ψευδές αυτό γεγονός και, εν τέλει, δεν καθίσταται εφικτό να αντιληφθεί κανείς αν πρόκειται για ψευδή ιατρική πιστοποίηση (πιστοποιητικό ταρίχευσης) ή άλλο έγκλημα, όπως αυτό της ψευδούς βεβαίωσης ή της απάτης.
Πέραν τούτων, υφίσταται αντίφαση μεταξύ σκεπτικού και διατακτικού, καθόσον στο μεν σκεπτικό της η προσβαλλομένη απόφαση… δέχεται ότι: «… η ταρίχευση των σορών ήταν απαραίτητη για τη μεταφορά πτωμάτων από το λιμάνι του Βόλου στα νησιά των Σποράδων (Σκιάθο, Σκόπελο και Αλόννησο) αν και η διάρκεια αυτής (μεταφοράς) υπολείπεται χρονικά του ελαχίστου ορίου των 6 ωρών … το Κεντρικό Λιμεναρχείο Βόλου δεν ζητούσε την επίδειξη σχετικού πιστοποιητικού, παρά μόνον αν η ταρίχευση ήταν αναγκαία λόγω των αιτίων θανάτου του νεκρού», στο διατακτικό αυτής… καταλήγει ότι το πιστοποιητικό ταρίχευσης προοριζόταν για τη μεταφορά της σορού και ότι η πιστοποίηση που εξέδωσε η κατηγορουμένη ήταν ψευδής «… με αποτέλεσμα να μην διασφαλίζεται ότι η σορός θα μεταφερθεί άνευ κινδύνου βλάβης της δημόσιας υγείας κατά τα διαλαμβανόμενα στις διατάξεις του ΠΔ 210/1975».
Ακολούθως των ανωτέρω, πρέπει… να αναιρεθεί η προσβαλλομένη απόφαση κατά παραδοχή ως βάσιμου του πρώτου, από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε΄ ΚΠΔ λόγου της υπό κρίση αιτήσεως αναιρέσεως, και να παραπεμφθεί η υπόθεση, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 519 ΚΠΔ, για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο…

Copyright© 2006-2014 - Νομικά χρονικά - All Rights Reserved